Κυριακή 10 Ιουλίου 2016

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΙΟΥΛΙΟΥ ~ συζητώντας για τη σύγχρονη ελληνική μετανάστευση

Μεγάλη εκροή ανθρώπινου δυναμικού είχε να σημειωθεί στη χώρα μας από την περίοδο 1946-1977. Πάει καιρός από τότε, όπως αρκετός καιρός έχει περάσει από τότε που η σύγχρονη μετανάστευση της χώρας μας, λόγω της κρίσης, έγινε θέμα στην “The Guardian”. Ωστόσο, το κύμα μετανάστευσης όλο και αυξάνεται δραματικά. Η σημερινή μετανάστευση φέρει τον τίτλο “Generation G” ή/και “Brain Drain”. Εδώ και 6 χρόνια περίπου πολλοί Έλληνες – ιδίως πτυχιούχοι – εξαναγκάζονται να φύγουν στο εξωτερικό, διότι, η Ελλάδα της κρίσης, όχι μόνο δεν έχει να τους προσφέρει θέσεις εργασίας, αλλά και το κρατικοδίαιτο σύστημά της θα τους ανάγκαζε να εργάζονται προς ελάχιστης αμοιβής για να θρέφουν άλλους μη-παραγωγικούς συμπολίτες τους. 

Το μεγαλύτερο κύμα μετανάστευσης σημειώθηκε, αρχικά, στον ιατρικό τομέα με χιλιάδες Έλληνες γιατρούς να καταφεύγουν κυρίως σε Γερμανία και Σκανδιναβικές χώρες. Ακολουθούν μηχανικοί, οικονομολόγοι, πληροφορικοί, κ.α. Η Μεγάλη Βρετανία έχει επίσης δεχτεί μεγάλο κύμα Ελλήνων μεταναστών, εκεί ανοδικά είναι τα ποσοστά των Ελλήνων εκπαιδευτικών που βρίσκουν σχετικά εύκολα μια θέση στα δημόσια σχολεία της Μ. Βρετανίας λόγω της έλλειψης που παρουσιάζουν σε ανθρώπινο δυναμικό στον εκπαιδευτικό τομέα. Ο Ανδρέας Καρυοφίλης, απόφοιτος του τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, μόλις στα 27 του χρόνια είναι πλέον μόνιμος κάτοικος της Αγγλίας, εργάζεται ως εκπαιδευτικός σε δημόσιο αγγλικό σχολείο και μας μιλάει για την Ελλάδα, το μεταναστευτικό ρεύμα, αλλά και το πιο επίκαιρο, Brexit.
Είσαι μια από τις περιπτώσεις του λεγόμενου "brain drain" που συμβαίνει στη χώρα μας λόγω, πρωτίστως, της οικονομικής κρίσης. Εσένα τι άλλο σε έκανε να φύγεις από τη χώρα εκτός από την κρίση;
Αν και με κολακεύει η έκφραση “brain drain”, δε θεωρώ πως είμαι κάποιο τρομερό μυαλό. Ένα πτυχίο έχω και πολύ ενθουσιασμό για τη δουλειά που κάνω. Υπάρχουν λόγοι που συνδέονται έμμεσα με την κρίση: Πρώτον, το γεγονός ότι θα ήταν αδύνατο να κάνω τη δουλειά των ονείρων μου στην Ελλάδα. Δεύτερον, μία αίσθηση ανταγωνισμού! Τόσοι και τόσοι έφυγαν και το προσπαθούν έξω, συμπεριλαμβανομένου και του αδερφού μου που εργάζεται στη Γερμανία. Είπα: «αφού μπορούν όλοι αυτοί, γιατί όχι κι εγώ;». Πέρα της κρίσης, έχοντας δύο χρόνια εμπειρία στα ιδιαίτερα στην Ελλάδα, συνειδητοποίησα πόσο θεμελιωδώς αντίθετος είμαι με το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, και ιδιαίτερα με την παραπαιδεία, θεωρώ τον εαυτό μου εντελώς αταίριαστο με την κουλτούρα του μέσου νεοέλληνα, και, τέλος, ήμουν ανέκαθεν λάτρης της Αγγλικής γλώσσας! Είπα, λοιπόν: «τώρα που μπορώ να “στύψω την πέτρα”, ας το κάνω σε μία χώρα που θα με ανταμείψει γι’αυτό!».


Αν η Ελλάδα μπορούσε να σου προσφέρει επαγγελματικά όσα η Αγγλία, ή έστω, κάποια από αυτά, θα επέλεγες να μείνεις;Αν η Ελλάδα μπορούσε να μου προσφέρει όσα η Αγγλία, δε θα είχα μπει στη διαδικασία της μετανάστευσης. Συνεπώς θα είχα μείνει! Αυτή τη στιγμή όμως, έχοντας ζήσει σε μια χώρα που υπερέχει σε οργάνωση, αξιοκρατία, προστασία του περιβάλλοντος, συλλογικότητα, επιβολή και τήρηση δίκαιης νομοθεσίας, έχει ανοίξει το μυαλό μου και πλέον πιστεύω πως είναι κάτι πέρα του επαγγελματικού που με κρατάει.


Είναι η "γη της επαγγελίας" το εξωτερικό;Ξεκάθαρα όχι. Εδώ για να κερδίσεις κάτι πρέπει να μοχθήσεις, και μάλιστα δυο φορές περισσότερο από τον ιθαγενή. Ειδικά στο επάγγελμα του εκπαιδευτικού, τα πράγματα είναι πολύ πιο απαιτητικά από άποψη φόρτου εργασίας και συνεχούς αξιολόγησης της δουλειάς σου! Επιπλέον, είσαι μακριά από οικογένεια, φίλους, θάλασσα, ήλιο και καταγάλανο ουρανό! Υπάρχουν όμως θέσεις εργασίας, προοπτικές ανέλιξης, αξιοκρατία, οργάνωση και κοινωνική πρόνοια. Κάτι χάνεις, κάτι κερδίζεις. Εγώ έφυγα με το σκεπτικό ότι στα 26 μου είναι πιο σημαντικό να έχω οικονομική ανεξαρτησία, από το να μπορώ να βγω για φραπεδάκι στον ήλιο με τα φιλαράκια μου με τα «μαύρα» από τα ιδιαίτερα.

Τι θα συμβούλευες κάποιον που σκέφτεται να μεταναστεύσει;Θα τού’λεγα: «ακόμη το σκέφτεσαι;». Χαχα! Πέρα από την πλάκα τώρα, βλέπω ανθρώπους τόσο απεγνωσμένους που αφήνουν οικογένεια και παιδιά πίσω και ανεβαίνουν εδώ χωρίς να ξέρουν καν τη γλώσσα! Δεν ξέρω κατά πόσο είναι εφικτό να τα καταφέρεις έτσι έξω, τουλάχιστον όσον αφορά το Λονδίνο! Οπότε, θα συμβούλευα ΕΦΟΔΙΑ. Να γνωρίζεις τη γλώσσα αρκετά καλά, να έχεις κάποια ειδίκευση και να ψαχτείς σχετικά με το επάγγελμά σου ΠΡΙΝ ανέβεις επειδή το κόστος διαμονής είναι υψηλό. Επίσης, μην ανέβεις με «ύφος»! Είναι κάποιοι που νομίζουν ότι θα ανέβουν και θα βγάζουν £40.000 το χρόνο με το καλημέρα! ΝΑΙ, πολλά επαγγέλματα έχουν προοπτικές εισοδηματικής ανέλιξης, αλλά θέλει κόπο και χρόνο. Αν αξίζεις, θα τα φτάσεις! Και αυτό θεωρώ πως πρέπει να σε ‘γεμίζει’ περισσότερο.
Ας έρθουμε και στις πιο πρόσφατες εξελίξεις της χώρας όπου μετανάστευσες: Πιστεύεις ότι το brexit θα αποδειχθεί μελλοντικά καλή επιλογή για τη Μ. Βρετανία; Πως εισέπραξες το κλίμα πριν το δημοψήφισμα και τι κατάσταση επικρατεί αυτό το πρώτο διάστημα; Πιστεύεις θα επηρεάσει σημαντικά τους μετανάστες; Τι είναι αυτό που έκανε τους Βρετανούς να θέλουν να φύγουν από την Ε.Ε.;"Πριν το δημοψήφισμα κανείς δε φαινόταν να πιστεύει ότι θα κερδίσει το «brexit» και όλα κυλούσαν σαν το αποτέλεσμα να ήταν δεδομένο για το «bremain»! Μετά το δημοψήφισμα έγινε ένας χαμός! Οι μετανάστες της Αγγλίας ‘βυθίστηκαν’ στο άγνωστο, πολλοί Άγγλοι ένιωθαν ντροπιασμένοι για την ψήφο τους, ο Πρωθυπουργός υπέβαλλε την παραίτησή του, οι πολιτικοί υπέρμαχοι του «brexit» άρχισαν τις ‘κωλοτούμπες’, η Σκωτία ζήτησε ξανά την ανεξαρτησία της για να παραμείνει εντός Ε.Ε., το Λονδίνο ζήτησε την ανεξαρτησία του για να παραμείνει εντός Ε.Ε. και πολύς κόσμος επιζητά επανάληψη του δημοψηφίσματος. H ισοτιμία της λίρας με το ευρώ έπεσε στο 1.20 από το 1.40 (που ήταν όταν ανέβηκα εγώ) και, γενικότερα, το κλίμα είναι πολιτικά ασταθές. Αυτό που εξέλαβα εγώ ως το πρόβλημα των Βρετανών ήταν οι μετανάστες που ζουν εκμεταλλευόμενοι τα παράθυρα του συστήματος για να εισπράττουν τα επιδόματα που παρέχει η Μ. Βρετανία αποφεύγοντας να δουλεύουν, εις βάρος των (ομολογουμένως βαριά) φορολογούμενων. Ίσως και ένας ‘κακώς νοούμενος’ πατριωτισμός. Όσο για τον ρατσισμό, εγώ προσωπικά, και, γενικά, στο σχολείο που δουλεύω, δεν παρατήρησα ρατσιστικά φαινόμενα. Όταν τελικά γίνει πράξη η έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε., φαντάζομαι πως θα χρειάζεται να έχεις διαβατήριο για να ταξιδέψεις και να βγάλεις visa για να διαμένεις εδώ, αλλά δε βλέπω να αλλάζουν και πολλά άλλα πράγματα, ειδικά γι' αυτούς που ήταν ήδη εργαζόμενοι εδώ πριν το δημοψήφισμα. Η Μεγάλη Βρετανία έχει σχετικά ικανούς πολιτικούς και μια ισχυρή, αυτάρκη οικονομία και βλέποντας τη συνεχόμενη παρακμή της Ε.Ε. τα τελευταία χρόνια, θεωρώ πως σε βάθος χρόνου η έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας θα της βγει σε καλό και ίσως να αποτελέσει και ένα "μάθημα" για την Ε.Ε. και τις πολιτικές γραμμές που ακολουθεί. Καμιά φορά η λιγότερο δημοφιλής πολιτική απόφαση μπορεί να είναι και η σωστή.

Όσο για τα "εν οικω" τώρα: Τι είναι αυτό που πήγε στραβά στη χώρα μας;Πιστεύω πως είναι πολλά πράγματα σε συνδυασμό που πήγαν στραβά στη χώρα μας. Και στην τελική, όταν τα βλέπω σχετικιστικά, δε μπορώ να κατηγορήσω και κανέναν, ούτε πολιτικούς, ούτε πολίτες. Θεωρώ πως η αρχή του κακού έγινε όταν η Ελλάδα, μια χώρα ρημαγμένη από πολέμους, χωρίς ιδιαίτερη παραγωγικότητα ή βαριά βιομηχανία, προσπάθησε μέσα σε λίγα χρόνια να συμβαδίσει με τις υπόλοιπες τεχνολογικά ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου. Αποδείχθηκε αδύνατο και καταστροφικό.

Εύστοχη διαπίστωση/απάντηση. Είναι προφανές ότι ανέκαθεν οι Έλληνες ακροβατούσαν μεταξύ ενός δυτικού τρόπου ζωής και μιας ανατολίτικης νοοτροπίας. Πιστεύεις ότι θα βελτιωθεί κάποτε η κατάσταση στην Ελλάδα;Στην Ελλάδα βλέπω να μένουν μόνο οι συνταξιούχοι, οι αργόμισθοι, οι γόνοι ευκατάστατων οικογενειών, αυτοί που εκμεταλλεύονται με τον έναν τρόπο ή με τον άλλον την κρίση (καταστήματα αγοράς χρυσού, εταιρίες ιδιωτικής ασφάλισης, εισοδηματίες κτλ), αυτοί που συμβιβάζονται με τα (πολύ) λίγα και αυτοί που αδυνατούν για οικονομικούς, κυρίως, λόγους να φύγουν έξω! Οπότε, δε βλέπω ποιος θα μπορούσε να βελτιώσει την κατάσταση και πως. Ίσως αν αυτό το μεταναστευτικό κύμα, μετά από 10-20 χρόνια, επιστρέψει στην Ελλάδα, φέρνοντας χρήμα, εμπειρίες, ιδέες και ανοιχτά μυαλά! Αν και ένας γνωστός μου, που μένει πολλά περισσότερα χρόνια εδώ, μου είπε πως όσο περισσότερο καιρό μένεις στο εξωτερικό, τόσο εξασθενεί η θέλησή σου να επιστρέψεις στην Ελλάδα…

Νομίζω είναι λογικό να εξασθενεί η θέληση για επαναπατρισμό όσο οι λόγοι της κρίσης παραμένουν, και θα παραμένουν όσο δεν αλλάζει είναι η νοοτροπία του νεοέλληνα...

Λοιπόν, Ανδρέα, σε ευχαριστώ πολύ για την εποικοδομιτική συζήτηση που είχαμε. 
+Elena Alefantinou

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Προβληματίστηκες; σχολίασε το