ANΘΡΩΠΙΝΑ ΒΙΩΜΑΤΑ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ~ δεν φοβάμαι τον αυτισμό

μαθήματα από καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που άλλαξαν τις ζωές τους

Γεια σας και σήμερα αγαπητοί αναγνώστες από το +yannidakis 

Σήμερα θέλησα να καταπιαστούμε με το θέμα του αυτισμού, και αυτό γιατί ενώ ζούμε στο 2015 παρατηρώ πως υπάρχουν ακόμα γονείς που αρνούνται πως το παιδί τους έχει οποιουδήποτε είδους προβλήματος και  χρήζει βοηθείας. Με τον τρόπο αυτό δυσχαιρένουν και αυτούς που μπορούν να βοηθήσουν αλλά κυρίως το ίδιο τους το παιδί. Αλλά ας δούμε εν συντομία τι είναι ο αυτισμός, ποια τα χαρακτηριστικά του και πως μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί τους με το καλύτερο δυνατό τρόπο.

Ο αυτισµός θεωρείται ότι είναι µια εκ γενετής αναπτυξιακή διαταραχή του εγκεφάλου και το άτοµο που πάσχει από αυτισµό ζει µε αυτόν καθ’όλη την διάρκεια της ζωής του. Είναι µια διαταραχή που εµποδίζει τα άτοµα να κατανοούν σωστά όσα βλέπουν ακούν και αισθάνονται. Έτσι αντιµετωπίζουν σοβαρά προβλήµατα στις κοινωνικές σχέσεις, την επικοινωνία και τη συµπεριφορά τους.

Τα συµπτώµατα του αυτισµού σε πολλές περιπτώσεις συνδέονται µε ασθένειες ή επιπλοκές που παρουσιάζονται κατά την προγεννητική, την περιγεννητική και τη µεταγεννητική περίοδο της ζωής του παιδιού και οι οποίες οδηγούν στη συνέχεια σε διαταραχές των λειτουργιών του εγκεφάλου. Πολλές έρευνες κατέληξαν στο συµπέρασµα ότι ορισµένες επιπλοκές κατά την προγεννητική περίοδο(π.χ. ασθένειες), ή τη στιγµή της γέννησης (π.χ. κακώσεις στον εγκέφαλο, ασφυξία κτλ) παρουσιάζονται πιο συχνά ως βασική αιτία του αυτισµού.

Ο αυτισμός διακρίνεται στις εξής βασικές μορφές: αυτιστική διαταραχή, σύνδρομο Rett, διαταραχή Asperger, αποδιοργανωτική διαταραχή, άτυπο αυτισμό, σύνδρομο του εύθραυστου Χ, σύνδρομο του Landau Kleffner, σύνδρομο Williams και σύνδρομο Tourette. Η καθεμία από αυτές τις μορφές παρουσιάζει ορισμένα κοινά αλλά και διαφορετικά χαρακτηριστικά στα οποία δεν θα αναφερθώ αυτή την στιγμή μπορεί όμως ο καθένα να ψάξει στο ίντερνετ και σε βιβλία προκειμένου να πληροφορηθεί για το καθένα από αυτά. Θα αναφερθώ όμως σε ορισμένα κοινά σημεία του αυτισμού. Το αυτιστικό παιδί δείχνει την εικόνα ότι είναι κλεισµένο στον εαυτό του, σαν να µην ακούει ή να µη βλέπει τα αντικείµενα αλλά και τα πρόσωπα. Το βλέµµα του µοιάζει να κοιτάζει τον ορίζοντα χωρίς η µατιά του να σταµατά κάπου. Αδιαφορεί τόσο απέναντι στους ενήλικους όσο και στα άλλα παιδιά σαν να µην υπάρχουν. Ασχολείται ιδιαίτερα µε τα υλικά αντικείµενα και θέλει να τα περιεργαστεί, να τα αγγίξει, να τα µυρίσει, να τα βάλει στο στόµα του. Αν και δείχνει µεγάλη προτίµηση στα αντικείµενα που µετακινούνται, έχει έντονη την ανάγκη να διατηρούνται τα υλικά αντικείµενα αµετακίνητα. Επαναλαμβάνει συνεχόμενες κινήσεις με τα χέρια του και κυρίως με τα δάχτυλα μπροστά στα μάτια του. Κάνει κύκλους γύρω από τον εαυτότου. Πολλά αυτιστικά παιδιά µέχρι την ηλικία των πέντε ετών δεν µπορούν να αρθρώσουν φράσεις, οι οποίες να έχουν συνοχή. Έχουν µειωµένες νοητικές ικανότητες και αντιµετωπίζουν δυσκολίες σε όλες τις διεργασίες που απαιτούν σκέψη. Εκτιµάται ότι περίπου το 70% των παιδιών αυτών παρουσιάζει νοητική υστέρηση. Επίσης τείνουν να µην έχουν την ικανότητα να συνάπτουν δεσµούς µε τους άλλους και προτιµούν τις µοναχικές δραστηριότητες.

Τι γίνεται τώρα όταν όταν ο γιατρός ανακοινώνει στους γονείς ότι το παιδί τους έχει αυτισμό;

Οι περισσότεροι αμέσως κατακλύζονται από σοκ και κατάθλιψη. Στην συνέχεια ακολουθεί η άρνηση, ο θυµός, η οργή, η αγανάκτηση, ο πανικός, η ενοχή και η ανησυχία. Έτσι κάποιος γονιός θα κλάψει «θρηνώντας» το παιδί του, άλλος θα αφοσιωθεί αποκλειστικά στα επαγγελµατικά του σχέδια και πάει λέγοντας. Σηµαντικό σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να προσπαθήσουµε να καταλάβουµε πόσο δύσκολη είναι για τον γονέα µια τέτοια κατάσταση και να αναγνωρίσουµε το δικαίωµα του γονιού να εκφράσει την θλίψη του µε διαφορετικό τρόπο. Ο σεβασµός µεταξύ των µελών της οικογένειας είναι πολύ σηµαντικός σε αυτές τις περιπτώσεις, όπου η οικογένεια έχει την ανάγκη να είναι ενωµένη και να βρουν όλοι µαζί τον κατάλληλο τρόπο αντιµετώπισης. Παράλληλα, τα µέλη της οικογένειας δεν πρέπει να σταµατήσουν την µεταξύ τους επικοινωνία αλλά και κανένας γονέας δεν πρέπει να «φορτώνει το βάρος» αποκλειστικά στον/στην σύζυγο, αλλά ιδανικό θα ήταν να υπάρχει ίση µεταχείριση και από τις δύο πλευρές προς το παιδί.

Η παροχή βοήθειας στο αυτιστικό παιδί μας είναι μια διεπιστημονική υπόθεση. Οι γονείς μαζί με τον οικογενειακό γιατρό, τον παιδίατρο, τον ψυχολόγο, τον ειδικό παιδαγωγό, τον εργοθεραπευτή, τον κοινωνικό λειτουργό, τον λογοπεδικό, τον οδοντίατρο και τον ψυχίατρο θα πρέπει να δουλέψουν από κοινού προκειμένου να βελτιωθούν ή ακόμα και να αντιμετωπισθούν ορισμένα από τα συμπτώματα του παιδιού μας και να γίνει η ζωή του αλλά και η καθημερινότητά μας μαζί του πιο λειτουργική. Οι ειδικοί επιστήμονες θα μας καθοδηγήσουν βήμα βήμα στις σωστές κινήσεις που θα πρέπει να κάνουμε, στον τρόπο που θα πρέπει να συμπεριφερθούμε, στα παιχνίδια που μπορούμε να παίξουμε με το παιδί μας για να αποκαταστήσουμε διάφορα καθημερινά προβλήματα και φυσικά στην υποστήριξη των ίδιων των γονέων που την έχουν ανάγκη προκειμένου το πρόβλημα του αυτισμού να μην είναι για αυτούς γολγοθάς αλλά ένα εμπόδιο που θα μπορέσουν να υπερπηδήσουν.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να σας προτείνω δυο ταινίες που θα σας αγγίξουν και θα σας οδηγήσουν στον κόσμο του αυτισμού με έναν πολύ τρυφερό τρόπο. Αυτές είναι: το «The horse boy» ταινία του 2009 (ντοκιμαντέρ) και το αγαπημένο μου «I am sam» ταινία του 2001 με τον Sean Penn και την Dakota Fanning.  +entita matsinska

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΘΕΜΑ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ANΘΡΩΠΙΝΑ ΒΙΩΜΑΤΑ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ~ τα δικά μου χριστούγεννα

μαθήματα από καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που άλλαξαν τις ζωές τους

Γεια σας και σήμερα αγαπητοί αναγνώστες από το +yannidakis 

Ήθελα να μοιραστώ μαζί σας τα δικά μου φετεινά Χριστούγεννα. Πόσο μου είχε λείψει να κάνω Χριστούγεννα με την οικογένειά μου. Δεν θυμάμαι καν πότε ήταν η τελευταία φορά. 

Φέτος λοιπόν τα καταφέραμε! Από την πρώτη κιόλας στιγμή που μπήκα στο σπίτι μας όλα έμοιαζαν γνώριμα και συνάμα λίγο διαφορετικά.. Νέα αντικείμενα και ένας πολύ όμορφος χριστουγεννιάτικος στολισμός έδενε υπέροχα με τα ανανεωμένα χρώματα του σαλονιού. Σταθερή αξία όμως η μυρωδιά του χώρου, των χειροποίητων γλυκών, των φρεσκοπλυμένων σεντονιών ακόμα και η μυρωδιά της μαμάς! Πόσο εκτιμώ μοναδικές στιγμές που μέχρι πριν λίγα χρόνια θεωρούσα δεδομένες. Από το Χριστουγεννιάτικο μαγείρεμα μέχρι το άνοιγμα των δώρων που για μέρες περιμένουν κάτω από το δέντρο. Όμορφες στιγμές και πολύ γλυκές αναμνήσεις.

Το στενάχωρο είναι πως οι μέρες τις ξενοιασιάς τελειώνουν πολύ γρήγορα πριν καν να προλάβεις να χορτάσεις. Αλλά πριν προλάβει να συμβεί αυτό ας απολαύσουμε όσους αγαπάμε, ας κουβεντιάσουμε ώρες ατελείωτες για όσα δεν είπαμε ή ακόμα και για όσα θα θέλαμε να ξαναπούμε, ας γελάσουμε, ας διασκεδάσουμε, ας παίξουμε, ας βγούμε βολτούλες όλοι μαζί ακόμα και για απλό περίπατο τέλος ας απολαύσουμε γενικά όσους έχουμε γιατί κανείς δεν είναι δεδομένος και κανείς δεν μένει εδώ για πάντα. Εγώ από μέρους μου εύχομαι σε όλους εσάς να έχετε τις ομορφότερες γιορτές που είχατε ποτέ, με πολύ χαμόγελο, υγεία και Χριστουγεννιάτικη μαγεία. +entita matsinska 

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΘΕΜΑ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ANΘΡΩΠΙΝΑ ΒΙΩΜΑΤΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ~ παίζουμε;

μαθήματα από καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που άλλαξαν τις ζωές τους

Γεια σας και σήμερα αγαπητοί αναγνώστες από το +yannidakis

Σε λιγότερο από ένα μήνα θα έχουμε Χριστούγεννα. Εγώ προσωπικά ήδη μπορώ να πω πως βρίσκομαι στο πνεύμα των Χριστουγέννων και για αυτό ήθελα το σημερινό μου άρθρο να είναι ένα χαρούμενο άρθρο.. Δεν θα μιλήσουμε λοιπόν για τίποτα άλλο εκτός από παιχνίδι, παιχνίδι και πάλι παιχνίδι!

Αχ πόσο πολύ σημαντικό είναι το παιχνίδι στην ζωή μας!. Και δεν αναφέρομαι φυσικά μόνο στο παιχνίδι των παιδιών αλλά και στο δικό μας, εμάς των μεγάλων. Πόσες φορές νιώσαμε την ανάγκη τα παίξουμε με τον σύντροφό μας, να κάνουμε ζαβολιές με φίλους μας, να γελάσουμε με τις παρέες  μας;

Όλοι έχουμε ανάγκη από το παιχνίδι, μικροί και μεγάλοι για διαφορετικούς λόγους ο καθένας αλλά όλοι. Στα παιδιά το παιχνίδι είναι δάσκαλος επικοινωνίας, έκφρασης, ηθικών κανόνων συμπεριφοράς, εκτόνωσης, αλληλεπίδρασης, απόκτησης νέων γνώσεων, έκφρασης συναισθημάτων, υιοθέτησης ρόλων και φυσικά ευχαρίστησης.

Για τους ενήλικες από την άλλη το παιχνίδι είναι τρόπος διαφυγής από την ρουτίνα της καθημερινότητας. Είναι κινητήριος δύναμη για σκέψη, για έκφραση συναισθημάτων και εκτόνωση. Παίζοντας ακόμα και εμείς μαθαίνουνε τρόπους αποδεκτής συμπεριφοράς, αντίδρασης στην νίκη ή στην ήττα, μαθαίνουμε να υπομένουμε και να επιμένουμε. Εκφραζόμαστε και επικοινωνούμε, αναλαμβάνουμε ρόλους διαφορετικούς από αυτούς που στην πραγματικότητα κατέχουμε και γινόμαστε κάποιοι άλλοι. Ξεχνιόμαστε από τα προβλήματα και προπάντων ΓΕΛΑΜΕ!

Ναι! Σαν ενήλικες δεν παίζουμε πάντα ηθικά και έντιμα! Αλλά ίσως αυτό έχουμε ανάγκη ξεφεύγοντας από την καθημερινότητά μας! Το παιχνίδι μας οδηγεί σε μια άλλη πραγματικότητα και είναι άδικο μεγαλώνοντας να αφήνουμε αυτήν την παράλληλη μαγική πραγματικότητα. Όσο περίεργο και να φαντάζει μας έχει και την έχουμε ανάγκη…γιατί σ’εκείνη λείπει ο ήρωας της και σ’εμάς η μαγεία!

Για αυτό λοιπόν τώρα που έρχονται γιορτές και μαζί με αυτές έρχονται οι άδειες και το κλείσιμο των σχολείων ξεκινήστε το παιχνίδι! Μην κάθεστε! Μικροί μεγάλοι, παίξτε, γελάστε, μάθετε, διασκεδάστε και μπείτε ξανά στην μαγεία..Άλλωστε όπως είπε και ο Oliver W.Holmes ‘‘oι άνθρωποι δεν σταματούν να παίζουνε επειδή γερνάνε….γερνάνε επειδή σταματούν να παίζουνε…” +entita matsinska 

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΘΕΜΑ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ANΘΡΩΠΙΝΑ ΒΙΩΜΑΤΑ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ~ μια άλλη πραγματικότητα

μαθήματα από καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που άλλαξαν τις ζωές τους

Γεια σας και σήμερα αγαπητοί αναγνώστες από το +yannidakis 

Το σημερινό θέμα του άρθρου μου αναφέρεται σε έναν προβληματισμό που μου δημιουργήθηκε μέσα στην εβδομάδα και θα ήθελα να τον μοιραστώ μαζί σας.

Το Σάββατο που μας πέρασε όπως και κάθε Σάββατο πήγα στο σούπερ μάρκετ για τα ψώνια της εβδομάδας. Ολοκληρώνοντας λοιπόν τις αγορές μου βγαίνω έξω και δίπλα από το σημείο που αφήνουμε τα καρότσια στέκονταν δυο παληκαράκια, κάπου εκεί στα 13. Σε κάθε έναν που πέρναγε άπλωναν το χέρι μήπως και τους δώσουν το 1 ευρώ από το καρότσι. Δεν είναι η πρώτη φορά που συναντώ αθίγγανους ή τσιγγάνους στους δρόμους ή στα σούπερ μάρκετ, αλλά το Σάββατο ένιωσα περίεργα.. 

Καθημερινά κόσμος τους προσπερνάει και δεν δίνει σημασία. Με έπιασε απελπισία για τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Όχι μόνο για αυτούς τους ανθρώπους αλλά και για όλους αυτούς που υποφέρουν, είτε ζουν πόλεμο, είτε φτώχεια είτε πολλά άλλα δεινά.

Έχετε σκεφτεί ποτέ ότι είναι απλά τύχη που γεννηθήκαμε στην χώρα που γεννηθήκαμε και από τους ανθρώπους από τους οποίους γεννηθήκαμε; Θα μπορούσαμε κάλλιστα να είμαστε πεινασμένοι άνθρωποι της Αφρικής, τσιγγάνοι, αθίγγανοι που ζητιανεύουν για να κομμάτι ψωμί από μένα και από σένα που τους προσπερνάμε με την ανωτερότητά μας πως εμείς είμαστε καλύτεροι από αυτούς. Ε, λοιπόν όχι δεν είμαστε καλύτεροι. Είμαστε απλά τυχεροί. Είμαστε τυχεροί που έχουμε σπίτι να κοιμηθούμε χωρίς να βρεχόμαστε και είμαστε τυχεροί που έχουμε δουλειά για να πληρωνόμαστε αντί να ζητιανεύουμε. Δεν λέω, όλοι μας περνάμε δυσκολίες, και όλοι μπορεί να μείνουμε κάποια στιγμή άνεργοι ή άστεγοι αλλά εμάς αν ζητήσουμε βοήθεια δεν θα μας γυρίσουν την πλάτη τόσο άνετα όσο στους τσιγγάνους. Έχω ακούσει κάποιους να λένε ότι τους αρέσει ο τρόπος που ζουν και δεν θέλουν να αλλάξουν. Λάθος! Μεγάλο λάθος! Δεν έχουν άλλες επιλογές. Γεννιούνται προγραμματισμένοι από τους γονείς τους να παντρευτούν στα 12, να κάνουν πολλά παιδιά, να δουλεύουν (επαιτούν) για να βγάζουν λεφτά αντί να πηγαίνουν σχολείο. Και όλα αυτά γίνονται γιατί απλά δεν μπορούν να κάνουν κάτι άλλο. Λίγοι, ελάχιστοι που τόλμησαν να ονειρευτούν κάτι παραπάνω βρήκαν γυρισμένες τις πλάτες τόσο από την ίδια τους την οικογένειά τους γιατί το αντιλαμβάνονται σαν ανταρσία όσο και από μας που λόγο των στερεοτύπων δεν θα ανοίξουμε ούτε την πόρτα της δουλειάς μας ούτε τις καρδιάς μας. Λίγοι είναι αυτοί που διαφέρουν αλλά μετρημένοι ίσως στα δάχτυλα του ενός χεριού.

Μια κοπέλα αθίγγανη κάποτε μου είπε πως ονειρεύεται να γίνει γιατρός. Την ρώτησα και εγώ αφελέστατα και γιατί δεν προσπαθείς να κάνεις το όνειρό σου πραγματικότητα; Μου απάντησε: «δεν μπορώ και ούτε πρόκειται να γίνω γιατί οι γονείς μου θα με παντρέψουν σε ένα μήνα για την προίκα και θα πρέπει να κάνω αμέσως παιδιά και να δουλέψω γιατί αλλιώς δεν θα φάω. Εδώ είναι αυστηρά τα πράγματα, δεν ονειρευόμαστε είμαστε σαν ρομπότ και αν φύγουμε να σπουδάσουμε δεν μας θέλουν πίσω γιατί τους προδώσαμε. Που θα πάω μόνη μου χωρίς την οικογένειά μου αν θέλω να πάω σε μεγάλο σχολείο; (εννοούσε πανεπιστήμιο). Δεν έχω κανέναν άλλο να με βοηθήσει».

Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα. Καλή μέρα σε όλους μας. +entita matsinska

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΘΕΜΑ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ANΘΡΩΠΙΝΑ ΒΙΩΜΑΤΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ~ μαμά τι είναι alzheimer;

μαθήματα από καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που άλλαξαν τις ζωές τους

Γεια σας και σήμερα αγαπητοί αναγνώστες από το +yannidakis 

Στο σημερινό άρθρο ήθελα να ασχοληθούμε με το πρόβλημα του Azheimer και πως μπορούμε να εξηγήσουμε στο παιδί μας τι έπαθε η γιαγιά ή ο παππούς και δεν θυμάται το όνομά του.

Όταν ένας φίλος ή μέλος της οικογένειας έχει τη νόσο του Αλτσχάιμερ, μπορεί να αισθανόμαστε αναστατωμένοι, μπερδεμένοι ή φοβισμένοι. Το Αλτσχάιμερ μπορεί να είναι κρυφό διότι ένα άτομο που το έχει συχνά δεν φαίνεται άρρωστο. Μερικοί άνθρωποι με πρώιμο στάδιο της νόσου του Alzheimer μπορεί να ξεχάσουν τα λόγια τους ή να μην θυμηθούν το όνομά σας μερικές φορές.

Διαφορετικά, μπορεί να μην παρατηρήσετε πάρα πολλές αλλαγές. Αλλά, όταν περάσουμε περισσότερο χρόνο με ανθρώπους με μεταγενέστερο στάδιο της νόσου του Alzheimer, είναι εύκολο να δούμε ότι κάτι σοβαρό συμβαίνει. Μερικοί άνθρωποι με Αλτσχάιμερ μπορεί να κλάψουν, να θυμώσουν πολύ εύκολα ή να συμπεριφέρονται με τρόπους που θα σας φέρουν σε δύσκολη θέση. Μερικές φορές το άτομο δεν μπορεί να θυμηθεί ποιος είσαι, ακόμα κι αν είσαι το παιδί η το εγγόνι. Οι άνθρωποι με νόσο Αλτσχάιμερ δεν ενεργούν έτσι, επειδή δεν νοιάζονται για σένα πια. Οι αλλαγές γίνονται βαθιά μέσα στον εγκέφαλό τους καταστρέφοντας τα κέντρα που ελέγχουν τη μνήμη, τη σκέψη και το συναίσθημα.

Βλέποντας την εξέλιξη της νόσου ενός αγαπημένου προσώπου μπορεί να είναι τρομακτικό, ακόμη και για τους ενήλικες. Φανταστείτε να είναι ένα παιδί που αγωνίζεται να καταλάβει γιατί η γιαγιά ενεργεί τόσο παράξενα ή δεν μπορεί να θυμηθεί ποιοι είστε.

Όταν το παιδί σας κάνει ερωτήσεις, απαντήστε με απλές, ειλικρινείς απαντήσεις. Για παράδειγμα:

Τι συμβαίνει με τη γιαγιά ή τον παππού; Εξηγήστε ότι το Αλτσχάιμερ είναι μια ασθένεια. Ακριβώς όπως τα παιδιά κρυολογούν ή πονούν στην κοιλιά, ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας μπορούν να αρρωστήσουν με μια ασθένεια που λέγεται Αλτσχαϊμερ και τους κάνει να ενεργούν  με διαφορετικό τρόπο και να ξεχνούν πράγματα, πρόσωπα και ονόματα. Μπορεί να φαίνονται  το ίδιο εξωτερικά, αλλά η αλλαγή γίνεται στο μυαλό τους.

O παππούς ή η γιαγιά δεν μ 'αγαπάει πια; Αν το πρόσωπο που έχει τη νόσο του Αλτσχάιμερ δεν αναγνωρίζει πλέον το παιδί σας, αυτό μπορεί να αισθάνεται παραμελημένο. Υπενθυμίστε στο παιδί σας ότι η ασθένεια καθιστά δύσκολο για το αγαπημένο σας πρόσωπο να θυμάται πράγματα - αλλά το παιδί σας είναι ακόμα ένα σημαντικό μέρος της ζωής του ατόμου.

Είναι δικό μου λάθος; Αν το πρόσωπο που έχει Αλτσχάιμερ κατηγορεί το παιδί σας για κάποια αδικοπραγία - όπως το ότι πήρε ένα πορτοφόλι ή τα κλειδιά - το παιδί σας μπορεί να αισθάνεται υπεύθυνο. Εξηγήστε στο παιδί σας ότι στην πραγματικότητα δεν ήθελε να το κατηγορίσει αλλά ότι φταίει η ασθένεια.

Θα πάθω και εγώ Αλτσχάιμερ; Διαβεβαιώστε το παιδί σας ότι η νόσος Αλτσχάιμερ δεν είναι μεταδοτική. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν παθαίνουν Αλτσχάιμερ.

Τι θα συμβεί στη συνέχεια; Εάν θα πρέπει να φροντίζετε το πρόσωπο που έχει Αλτσχάιμερ στο σπίτι σας, να προετοιμάσεται το παιδί σας για τις αλλαγές στη καθημερινή σας ρουτίνα. Εξηγήστε στο παιδί σας ότι το αγαπημένο σας πρόσωπο θα έχει καλές μέρες και κακές μέρες. Εάν το παιδί σας έχει πρόβλημα να μιλάει για την κατάσταση ή αποχωρεί από τον αγαπημένο σας, καλό θα ήταν να συζητήσετε ανοιχτά για τα συναισθηματά του. Ρωτήστε το παιδί σας τι αλλαγές έχει παρατηρήσει στο αγαπημένο σας πρόσωπο με τη νόσο. Οι παρατηρήσεις του παιδιού σας μπορεί να οδηγήσουν φυσικά σε μια εξερεύνηση της δικής του οπτικής των συναισθήμάτων και των ανησυχιών του. Πείτε στο παιδί σας ότι είναι εντάξει να αισθάνεται νευρικό, λυπημένο ή θυμωμένο. Μπορείτε να αισθάνεται με αυτόν τον τρόπο μερικές φορές, πάρα πολύ. Για να αυξηθεί η κατανόηση του παιδιού σας για το Αλτσχάιμερ, διαβάστε του βιβλία κατάλληλα για την  ηλικία του.  Είναι επίσης σημαντικό να κάνετε κάποια τουλάχιστον από τα πράγματα που συνηθίζατε να κάνετε στο παρελθόν όλοι μαζί, σαν οικογένεια. Αυτό θα δώσει στο παιδί την ηρεμία και το αίσθημα ασφάλειας που έχει ανάγκη. Επιλέξτε κάποια ώρα της ημέρας που θα αφιερώσετε αποκλειστικά στο παιδί. Χρησιμοποιήστε αυτό το χρονικό διάστημα για να αποστασιοποιηθείτε για λίγο από το πρόβλημα υγείας του αγαπημένου σας προσώπου. Επικεντρώστε το ενδιαφέρον σας στις ανάγκες και τις επιθυμίες του παιδιού και τη σχέση σας μαζί του.

Alzheimer είναι μια μεγάλη λέξη που δεν μπορεί να σημαίνει πολλά για τα παιδιά, και "ασθένεια" μπορεί να ακούγεται σαν κάτι κακό (που δεν είναι). Έτσι η απλοποίηση είναι η καλύτερη λύση: «Η γιαγιά έχει ένα πρόβλημα μνήμης." +entita matsinska 

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΘΕΜΑ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ANΘΡΩΠΙΝΑ ΒΙΩΜΑΤΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ~ πόλεμος: όσα αφήνει πίσω

μαθήματα από καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που άλλαξαν τις ζωές τους

Γεια σας και σήμερα αγαπητοί αναγνώστες από το +yannidakis 

Τον προηγούμενο μήνα δυστυχώς χάσαμε το καθιερωμένο ραντεβού μας λόγω των δυσμενών εξελίξεων του πολέμου. Έτσι λοιπόν στο σημερινό μου άρθρο δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στο τραγικό αυτό γεγονός του πολέμου.

Ο πόλεμος είναι συμφορά για όλους τους ανθρώπους. Και δυστυχώς στο σύγχρονο κόσμο η μάστιγα αυτή εξακολουθεί να πλήττει πολλές χώρες προκαλώντας επώδυνες καταστάσεις και επιφέροντας ανεξίτηλα τραύματα σε νικητές και ηττημένους. Αφού σιγήσουν τα όπλα και αρχίζει η επανόρθωση ακολουθεί απολογισμός των συνεπειών του πολέμου. 

Πρώτα πρώτα χιλιάδες άνθρωποι, ενήλικες και παιδιά  πεθαίνουν με βίαιο τρόπο είτε πρόκειται για στρατιώτες, είτε για άμαχο πληθυσμό, ενώ πολλοί επιστρέφουν τραυματισμένοι σωματικά και ψυχικά. Σκορπίζεται παντού μίσος και διχόνοια ανάμεσα σε λαούς, οι άνθρωποι εξαθλιώνονται πονούν, πεινούν, διψούν, παραλύει η οικονομία των κρατών αφού το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού πάει στα όπλα, όλα τα χημικά από τις βόμβες και τα βλήματα προκαλούν ανεπανόρθωτες βλάβες στο οικοσύστημα και στην δημόσια υγεία η οποία βλάβη συνεχίζει ακόμα και μετά την  λήξη του πολέμου, οι λαοί παύουν να επικοινωνούν πλέον μεταξύ τους, οπισθοδρομούν η παιδεία, ο πολιτισμός, η επιστήμη και η ανθρωπιά. Κοντά σε όλες αυτές τις συνέπειες, εξίσου σημαντικές είναι και οι ψυχολογικές επιπτώσεις του πολέμου, αφού τα ψυχικά τραύματα που αποτυπώνονται τόσο στο μυαλό όσο και στις καρδιές των παθόντων είναι δυσβάσταχτα και συνήθως ανεξίτηλα. Οι λεηλασίες, οι μαζικές εκτελέσεις, οι δολοφονίες, οι βιασμοί και οι αιματηρές μάχες κλονίζουν τις ψυχές των ανθρώπων και κυρίως των μικρών, αθώων παιδιών που γεννιούνται και μεγαλώνουν μέσα σε ωμές σκηνές βίας και αποτρόπαιων εγκλημάτων.

Από τη  άλλη πλευρά  υπάρχουν οι στρατιώτες επιτιθέμενοι και αμυνόμενοι.  Η ψυχολογία του στρατιώτη που συμμετέχει σε επεμβατικό άδικο πόλεμο είναι τελείως διαφορετική από εκείνη του αμυνόμενου. Στον επιθετικό πόλεμο ο στρατιώτης καλείται να πολεμήσει χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά  από την πατρίδα του. Είναι συνήθως μισθοφόρος η επιστρατευμένος. Και στις δυο περιπτώσεις δεν είχε καμιά συμμετοχή στη λήψη απόφασης για την κήρυξη του πολέμου. Ο μεν μισθοφόρος πηγαίνει στον πόλεμο επειδή αυτή είναι η δουλειά του ο δε επιστρατευμένος επειδή τον διέταξαν. Αυτοί οι στρατιώτες έχουν αφήσει πίσω στη πατρίδα τους ένα παιδί, μια γυναίκα, ένα πατέρα, μια μάνα κάποιους φίλους που τον περιμένουν με αγωνία και προσευχές να γυρίσει πίσω. Ξέρει ότι έχει πολλές πιθανότητες να μη τους ξαναδεί. Πρέπει με κάθε τρόπο να επιζήσει εξουδετερώνοντας τους κινδύνους που τον περιβάλουν. Με πιο απλά λόγια πρέπει να σκοτώσει για να μη τον σκοτώσουν.  Η ανάγκη επιβίωσης δημιουργεί και άλλα αρνητικά συναισθήματα. Γίνεται καχύποπτος δεν εμπιστεύεται ακόμα και τους συμπολεμιστές του, είναι νευρικός και ανυπόμονος  ο ύπνος του γίνεται εφιαλτικός έχει παραισθήσεις μισεί γενικά χωρίς να ξέρει γιατί βλέπει κινδύνους και εκεί που δεν υπάρχουν. Η υποσυνείδητη ή συνειδητή σύγκρουση ανάμεσα σ’ αυτό που διέπραξε και στη επιθυμία του να μη το διαπράξει είναι δυσβάσταχτη και η αυτοκτονία παίρνει θέση λύτρωσης. Όλα αυτά τα συναισθήματα που απόκτησε  στη διάρκεια των επιχειρήσεων  ενσωματώνονται στην προσωπικότητα του και τον ακολουθούν σ’ όλη την υπόλοιπη ζωή του. 

Γυρίζει μετά τη λήξη του πολέμου πίσω στην πατρίδα του  άλλος άνθρωπος. Παραμένει φοβισμένος και γι’  αυτό απότομος και βίαιος φοβάται ακόμα και τον ίσκιο του. Δεν μπορεί να επικοινωνήσει με τη οικογένειά του όπως πριν και αντιδρά επιθετικά ενώ οι ενδοοικογενειακές σχέσεις να  μπαίνουν σε μεγάλη δοκιμασία. Παρεξηγείται εύκολα γίνεται οξύθυμος  και συχνά απομονώνεται σαν να είναι η απομόνωση το μοναδικό του καταφύγιο όπου μπορεί να βρει λίγη ηρεμία. Και αυτό για λίγο γιατί μέσα στη μοναξιά του τον επισκέπτονται οι μνήμες από τον πόλεμο και ξύνουν τις νωπές ακόμα πληγές. Μαζί με την εγκατάλειψη από την πολιτεία συμπληρώνονται όλες οι  ψυχολογικές προϋποθέσεις για καλλιέργεια  αισθημάτων ματαιότητας, απαισιοδοξίας και τελικής κατάθλιψης.

Στην αντίθετη πλευρά, βρίσκεται ο στρατιώτης που μάχεται προσπαθώντας ν’  αποκρούσει τους εισβολείς. Και αυτός φοβάται για τη ζωή του αλλά το δίκαιο για το οποίο αγωνίζεται υπερνικά το φόβο και δεν τον αφήνει να διαστρέψει τη ψυχή του. Έχει και αυτός οικογένεια, παιδιά φίλους και πατρίδα που θα κινδυνέψουν αν αυτός δεν δείξει θάρρος. Δεν θα διστάσει να δώσει τη ζωή του για να μη πάθει τίποτα το παιδί του, η γυναίκα, η πατρίδα του. Αυτό το υπέρτατο καθήκον τον οδηγεί στη συνειδητή αυτοθυσία. Ο φόβος έχει δώσει τη θέση του στη υπεράσπιση της πατρίδας και των αγαπημένων προσώπων.

Τελικά οι συνέπειες των πολέμων είναι πολλαπλές και δεν κάνουν διάκριση ανάμεσα σε νικητές και ηττημένους. Και οι δύο πάσχουν αν και με διαφορετικό τρόπο ο καθένας. Ολόκληρες οι κοινωνίες πάσχουν. Οι ψυχολογικές πληγές είναι  ανοιχτές για χρόνια  μετά  τους πολέμους. Και δεν υπάρχει φάρμακο να τις θεραπεύσει. Μόνο η απάλειψη ακόμα και της λέξης πόλεμος από τα λεξικά όλων των γλωσσών θα  απαλλάξει οριστικά την ανθρωπότητα από αυτή τη βαρβαρότητα. +entita matsinska

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΘΕΜΑ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ANΘΡΩΠΙΝΑ ΒΙΩΜΑΤΑ ΙΟΥΝΙΟΥ ~ η γυναίκα σήμερα

μαθήματα από καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που άλλαξαν τις ζωές τους

Γεια σας και σήμερα αγαπητοί αναγνώστες από το +yannidakis 

Η έξοδος της γυναίκας στο χώρο εργασίας και μάλιστα με ισότιμες απαιτήσεις, την φόρτωσαν με νέες υποχρεώσεις και πολλαπλούς ρόλους στην καθημερινότητά της.

Η κάθε γυναίκα καλείται να εργαστεί για διαφορετικούς λόγους η καθεμία. Υπάρχουν γυναίκες γυναίκες που επιθυμούν να εργαστούν διότι η εργασία τους προσφέρει προσωπική ανάπτυξη και ολοκλήρωση, ηθική και υλική ανταμοιβή, οικονομική ανεξαρτησία από τον σύζυγό τους, δημιουργία μιας νέας ταυτότητας η οποία προσδίδει μια ευυπόληπτη θέση μέσα στην κοινωνία. Άλλη μερίδα γυναικών αναγκάζεται να εισέλθει στον εργασιακό στίβο προκειμένου να συνεισφέρει οικονομικές απολαβές στην οικογενειακή εστία (π. χ ο σύζυγος είναι άνεργος, η μητέρα είναι διαζευγμένη, η οικογένεια είναι πολύτεκνη, κ. α).

Πέρα όμως από τα υλικά και ηθικά οφέλη που λαμβάνει η εργαζόμενη γυναίκα, ταυτόχρονα βιώνει και συναισθήματα άγχους και ενοχών απέναντι στην οικογένειά της. Οι ρόλοι πολλοί: μητέρα, θηλυκό, σύζυγος, ερωμένη, νοικοκυρά, φίλη για τις φίλες της, κόρη για τους γονείς της, αδελφή για τα αδέλφια της, στέλεχος στην κοινωνία με κοινωνική και φιλανθρωπική δράση, γυναίκα επιχειρηματίας και γυναίκα πολιτικός. Η πολυπλοκότητα αυτών των ρόλων καθώς και η ταυτόχρονη επιτυχημένη επιτέλεση τους αποτελεί τον καθημερινό της Γολγοθά. Τις περισσότερες φορές αναλαμβάνει πληθώρα οικογενειακών υποχρεώσεων διότι συχνά αισθάνεται την πίεση των κοινωνικών στερεότυπων που προστάζουν τη γυναίκα να είναι υπεύθυνη για τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών καθώς και για τις καθημερινές ασχολίες του σπιτιού (π.χ μαγείρεμα, σιδέρωμα, πλύσιμο των πιάτων κ.α). Αναρωτιέται αν τυχόν η απουσία της μπορεί να αφήσει ανεξίτηλα τραύματα στην ψυχή του παιδιού.

Λόγω αυτών των προβληματισμών και ενοχών η μητέρα συχνά μπορεί να αναχαιτίσει την προσωπική και την επαγγελματική της πορεία για χάρη της οικογένειάς της. Το τίμημα είναι ο λιγότερος ύπνος και ο λιγότερος ελεύθερος χρόνος τους.

Λόγω της μητρότητας η γυναίκα είναι εθισμένη στην αυτοθυσία. Συχνά εξωθεί τον εαυτό της στα άκρα προκειμένου να ανταποκριθεί στις κοινωνικές πιέσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την καταπίεση των πραγματικών της συναισθημάτων, τη βίωση συναισθημάτων λύπης και ανεπάρκειας ως προς το μητρικό και συζυγικό της ρόλο. Η εργαζομένη μητέρα συχνά αφιερώνει ελάχιστο ως μηδαμινό χρόνο για τις προσωπικές της ανάγκες, απολαύσεις και επιθυμίες με αποτέλεσμα συχνά να κυριεύεται από συναισθήματα θλίψης και θυμού. Όλα  αυτά μπορούν να οδηγήσουν σε χρόνιο στρες, κατάθλιψη, ψηλή πίεση καρδιακή προσβολή ή άλλες παθήσεις. Η υγεία των παντρεμένων γυναικών φαίνεται να είναι χειρότερη από αυτών που δεν είναι παντρεμένες ενώ αντιθέτως η υγεία των παντρεμένων αντρών είναι καλύτερη από την υγεία των ελευθέρων, χωρισμένων ή χήρων αντρών.

Πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν πως οι γυναίκες τα καταφέρνουμε καλύτερα από τον άντρα να συνδυάζουμε ρόλους. Λόγω εγκεφάλου και βιολογίας. Αυτό είναι γεγονός! Φανταστείτε έναν άντρα, να μαγειρέψει τέσσερα φαγητά ταυτόχρονα, ενώ βάζει και βγάζει ρούχα από το πλυντήριο, ενώ κοιτάει λίγο την τηλεόραση, μαλώνει και τα παιδιά και να τα λέει και με τον κολλητό του στο τηλέφωνο….

Το μοντέλο οικογένειας των δυτικών χωρών, με ισάξιους ρόλους των δύο φύλων μέσα και έξω από το σπίτι, δεν ισχύει στην περίπτωση της χώρας μας σε απόλυτο βαθμό, εξαιτίας των διαφορετικών κοινωνικοοικονομικών παραγόντων, που επικρατούν στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Σίγουρα θα μπορούσε να ειπωθεί πως, ο σύγχρονος τρόπος ζωής επηρεάζει τη δομή και λειτουργία της οικογένειας, με αποτέλεσμα οι σχέσεις των μελών της να προσδιορίζονται πλέον από τις νέες κοινωνικοοικονομικές καταστάσεις. Η εποχή μας προβάλει την καλοπέραση και τις όσο το δυνατόν περισσότερες αποδοχές με τον λιγότερο κόπο. Το σαράκι αυτό έχει χτυπήσει και την οικογένεια. Συχνά ο καθένας από το ζευγάρι κάνει ότι δεν καταλαβαίνει, για να έχει όσο το δυνατόν λιγότερες ευθύνες απέναντι στα παιδιά και στο σύντροφο. Παράλληλα θεωρεί πρώτιστο δικαίωμά του να ικανοποιεί κάποιες προσωπικές ανάγκες του έξω από την οικογένεια.. Έτσι όμως χαλαρώνουν οι εσωτερικοί δεσμοί της οικογένειας, μεγαλώνει η ανασφάλεια για όλους και μάλιστα για τα παιδιά που θα μεγαλώσουν σε στερημένο και προβληματικό περιβάλλον με ανυπολόγιστες αλλά μοιραίες απώτερες συνέπειες. Μια σωστή σχέση αγάπης και κατανόησης, αλληλοβοήθειας και συγχωρητικότητας, μέσα από την ομαλή και επαρκή (οπτική, λεκτική και σωματική) επικοινωνία, θα αποτελέσουν το ιδανικό οικογενειακό κλίμα για να ευδοκιμήσουν και οι νέοι βλαστοί. Θα αποτελέσουν παράλληλα το ιδανικό κλίμα για να βρουν συναισθηματική ικανοποίηση και δικαίωση η γυναίκα-μητέρα αλλά και ο πατέρας.

Είναι πολύ άσχημο για τον άντρα εκείνο που δεν καταβάλει από τη μεριά του προσπάθεια για έναν δίκαιο καταμερισμό των ρόλων και ευθυνών. Πολλές γυναίκες θα έδιναν τον καλύτερο εαυτό τους έστω και αν έβλεπαν μια μικρή φιλότιμη προσπάθεια από τη μεριά των αντρών. Αντίθετα, όταν ο ένας μετράει τα δικαιώματα του άλλου με τη μεζούρα, ζυγίζει τις δουλειές ή τις υπηρεσίες που προσφέρει για να αμειφθεί ανάλογα σίγουρα δημιουργούνται αρνητικές συνθήκες που θα καταλήξουν σε προστριβές και τραυματικές εμπειρίες που τελικό αποδέκτη δεν θα έχουν άλλο παρά μόνο το παιδί.

Πολλοί λένε, πως η γυναίκα είναι ιερή. Ιερή μάνα, ιερή σύζυγος, ιερή φίλη, ιερή αδελφή, ιερή πωλήτρια με πρησμένες φλέβες, ιερή κακοποιημένη γυναίκα χωρίς προστασία και νόμο για αυτήν, ιερή ανύπαντρη μητέρα χωρίς κατανόηση και βοήθεια, ιερή εργαζόμενη, ιερό θύμα. Η γυναίκα είναι ιερή ναι. Αλλά πάνω απ' όλα είναι άνθρωπος...

"Be very careful if you make a woman cry, because God counts her tears. The woman came out of a man's rib. Not from his feet to be walked on. Not from his head to be superior. But from the side to be equal. Under the arm to be protected, and next to the heart to be loved." +entita matsinska 

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΘΕΜΑ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ANΘΡΩΠΙΝΑ ΒΙΩΜΑΤΑ ΜΑΪΟΥ ~ ενδοοικογενειακή βία - κακοποίηση ηλικιωμένων

μαθήματα από καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που άλλαξαν τις ζωές τους

Γεια σας και σήμερα αγαπητοί αναγνώστες από το +yannidakis 

Σήμερα θα ολοκληρώσω το τρίτο κεφάλαιο της ενότητας της ενδοοικογενειακής βίας με την κακοποίηση των ηλικιωμένων. 

Η  κακομεταχείριση των ηλικιωμένων ορίζεται ως μια μεμονωμένη ή επαναλαμβανόμενη πράξη που σημειώνεται ανάμεσα σε οποιαδήποτε σχέση όπου υπάρχει η προσδοκία εμπιστοσύνης και η οποία προκαλεί βλάβη ή συνεπάγεται κίνδυνο για ένα ηλικιωμένο άτομο.

Η κακομεταχείριση των ηλικιωμένων μπορεί να πάρει τις εξής μορφές:

Την σωματική κακομεταχείριση η οποία μπορεί να οδηγήσει (αλλά όχι απαραίτητα) σε σωματικές βλάβες και προκαλεί σωματικό πόνο ή δυσφορία.

Την Οικονομική/υλική εκμετάλλευση η οποία αποτελεί την πιο κοινή μορφή κακομεταχείρισης. Ορίζεται ως οποιαδήποτε ανάρμοστη συμπεριφορά που έλαβε χώρα δίχως τη συναίνεση του ηλικιωμένου και οδήγησε σε προσωπικό κέρδος του θύτη και χρηματική ή προσωπική απώλεια του ηλικιωμένου. Η οικονομική εκμετάλλευση περιλαμβάνει: την κατάχρηση της ιδιοκτησίας ή κεφαλαίου του ηλικιωμένου, κλοπή, πλαστογραφία, απάτη ή κατάχρηση πληρεξούσιου, άσκηση πίεσης στον ηλικιωμένο για αλλαγή της θέλησης του, υπογραφή εγγράφων που δεν κατανοεί, η υπερβολική χορήγηση φαρμάκων ή ναρκωτικών ουσιών, η επιβολή για φροντίδα παιδιών και εγγονιών.

Την παραμέληση/εγκατάλειψη όπου ορίζεται ως η ακούσια ή εκούσια αποτυχία του φροντιστή να καλύψει τις ανάγκες του ηλικιωμένου που απαιτούνται για την επίτευξη της σωματικής και ψυχικής του ευεξίας.

Την ψυχολογική/συναισθηματική κακομεταχείριση όπου είναι η συμπεριφορά που περιορίζει την ταυτότητα, την αξιοπρέπεια και την αυτοεκτίμηση ενός ηλικιωμένου. Η ψυχολογική κακομεταχείριση περιλαμβάνει συνήθως: λεκτικές επιθέσεις, απειλές, ύβρεις, ταπεινωτικές δηλώσεις, εκφοβισμό, απειλή ιδρυματοποίησης, κοινωνική απομόνωση, εξαναγκασμό και αφαίρεση της δυνατότητας συμμετοχής σε αποφάσεις που τον αφορούν.

Και την σεξουαλική κακοποίηση όπου ορίζεται ως ο εξαναγκασμός σε σεξουαλική επαφή είτε πρόκειται από συζύγους είτε από άλλα άτομα. Η σεξουαλική κακοποίηση περιλαμβάνει: ανάρμοστες συζητήσεις, ανεπιθύμητο άγγιγμα, χάδι ή και  βιασμό.

Αξίζουν να αναφερθούν ακόμα δύο μορφές κακοποίησης. Η πρώτη αναφέρεται στην φαρμακευτική κατάχρηση δηλαδή στη χορήγηση φαρμάκων χωρίς συνταγογράφηση ή σε μεγαλύτερη δοσολογία από την προβλεπόμενη. Η δεύτερη στην συστηματική κακομεταχείριση η οποία προέρχεται από το Σύστημα, είτε αυτό είναι το Κράτος είτε κάποιο μικρότερο πλαίσιο όπως ένα νοσοκομείο ή ένας οίκος ευγηρίας.

Οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση κακοποιητικής συμπεριφοράς εις βάρος των ηλικιωμένων μπορούν να είναι: η κοινωνική απομόνωση δηλαδή η έλλειψη κοινωνικού υποστηρικτικού περιβάλλοντος, οι συγκρουσιακές σχέσεις, η ύπαρξη ασθένειας, η επιβάρυνση του φροντιστή, η κατάχρηση ουσιών από τον φροντιστή, η έλλειψη κοινοτικών πόρων, τα στερεότυπα για τα γηρατειά και τέλος η εξάρτηση του ηλικιωμένου από τον φροντιστή.

Υπάρχουν όμως και ορισμένες αλλαγές που θα μπορούσαν να παρατηρηθούν στη συμπεριφορά των ηλικιωμένων μετά την κακοποίηση είναι που μπορούν να μας βάλουν σε υποψίες. Αυτές είναι: ο βαρύς ρουχισμός, οι φοβίες (στον ύπνο), η Διαταραχή μετατραυματικού στρες, ο περιορισμός κοινωνικών δραστηριοτήτων ή απομόνωση, η απρόσμενη και ασυνήθιστη απόσυρση του ηλικιωμένου από τις συνήθεις του δραστηριότητες, οι αλλαγές στο επίπεδο εγρήγορσής του ή άλλες μορφές ασυνήθιστης συμπεριφοράς.

Ας μην ξεχνάμε ότι οι ηλικιωμένοι-όπως και κάθε άνθρωπος-έχουν δικαίωμα σε βασικές ανάγκες επιβίωσης ,όπως τρόφιμα, ρούχα και στέγη. Έχουν δικαίωμα να ζουν ελεύθεροι από σωματική ή σεξουαλική ή ψυχολογική κακομεταχείριση, από την οικονομική εκμετάλλευση και την παραμέληση. Έχουν δικαίωμα να ενημερώνονται για τα νομικά δικαιώματά τους. Να αυτό-προσδιορίζονται. Να ζουν όπως επιθυμούν. Να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων που τους αφορούν. Να αρνηθούν την παροχή βοήθειας και την παρέμβαση των ειδικών αν δεν την επιθυμούν.

Κανείς δεν πρέπει να ανέχεται την κακοποίηση. Όλοι έχουμε το δικαίωμα να νιώθουμε και να ζούμε με ασφάλεια. Οι ηλικιωμένοι μπορούν να: προσπαθήσουν να βρουν ισορροπία μεταξύ των δικών τους αναγκών και της οικογένειάς τους. Να κρατήσουν επαφή με φίλους και κοινωνικές ομάδες για υποστήριξη και πληροφορίες. Να χρησιμοποιήσουν το δικαίωμά τους να λάβουν ανεξάρτητες νομικές και οικονομικές συμβουλές. Να μην υπογράφουν οποιαδήποτε νομικά έγγραφα χωρίς την κατανόηση των επιλογών και των συνεπειών των αποφάσεων. Να χρησιμοποιούν για ιατρικά, οικονομικά και νομικά ζητήματα επαγγελματίες διερμηνείς και όχι μέλη της οικογένειας.  Να αναζητούν πληροφορίες και το σχέδιο για το μέλλον αφού υπάρχουν πολλές υπηρεσίες που μπορούν να βοηθήσουν ένα ηλικιωμένο άτομο να ζήσει ανεξάρτητα. Να επικοινωνούν με οργανισμούς που μπορούν να υποστηρίξουν την οικογένεια στη φροντίδα ενός ηλικιωμένου ατόμου. Να αποφεύγουν να κάνουν μεγάλες αλλαγές ζωής σε μια περίοδο κρίσης - όταν δεν είναι καλά στην υγεία τους ή είναι πολύ ταραγμένοι. Να καλούν την αστυνομία αν διακινδυνεύουν. Να καλούν την Τηλεφωνική Γραμμή Βοήθειας Κακοποίησης Ηλικιωμένων για εμπιστευτική υποστήριξη, πληροφορίες και παραπομπές.

Κάθε υπηρεσία ή όργανο θα πρέπει να αναπτύξει μια διαδικασία μέσα από την οποία να εντοπίζονται οι παράγοντες κινδύνου, και να παρέχεται βοήθεια στους φροντιστές και στο λοιπό προσωπικό, ούτως ώστε να γνωρίζουν τον τρόπο με τον οποίο θα ενεργούν σε περίπτωση υποψίας ή μαρτυρίας κακοποίησης ηλικιωμένου ατόμου. Οι καταγγελίες πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη, και τόσο το ηλικιωμένο άτομο όσο και το πρόσωπο που αναφέρει την κακοποίηση θα πρέπει να προστατεύονται από τυχόν αρνητικές επιπτώσεις.

Οι ηλικιωμένοι όπως και κάθε άνθρωπος έχουν το δικαίωμα να ζουν Ανεξάρτητοι, να Συμμετέχουν, να Φροντίζουν για αυτο-εκπλήρωση και να ζουν με Αξιοπρέπεια. +entita matsinska

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΘΕΜΑ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ANΘΡΩΠΙΝΑ ΒΙΩΜΑΤΑ ΑΠΡΙΛΙΟΥ ~ ενδοοικογενειακή βία – παιδική κακοποίηση

μαθήματα από καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που άλλαξαν τις ζωές τους

Γεια σας και σήμερα αγαπητοί αναγνώστες από το +yannidakis 

Όπως σας είχα αναφέρει στο προηγούμενο άρθρο μου, την ενδοοικογενειακή βία την χωρίσαμε σε τρεις ενότητες. Την προηγούμενη φορά αναφέρθηκα στην συντροφική κακοποίηση. Σήμερα θα μιλήσουμε για την δεύτερη ενότητα δηλαδή την παιδική κακοποίηση. 

H κακοποίηση του παιδιού είναι πρόβλημα δημόσιας υγείας και αποτελεί μέρος της ενδοοικογενειακής βίας. Από τις πρώτες χώρες που ευαισθητοποιήθηκαν και το αναγνώρισαν ως σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα και πρόβλημα δημόσιας υγείας είναι οι ΗΠΑ και η Βρετανία. Στην Ελλάδα δόθηκε μεγαλύτερη σημασία κυρίως από τη δεκαετία του 1990 και μετά.

Μορφές παιδικής κακοποίησης μπορεί να είναι: η σωματική κακοποίηση, η παραμέληση-εγκατάλειψη, η συναισθηματική παραμέληση/ ψυχολογική κακοποίηση και η σεξουαλική κακοποίηση.

Στην σωματική κακοποίηση ο τραυματισμός δεν εξηγείται ικανοποιητικά για το πώς προκλήθηκε ή δεν δικαιολογείται η καθυστέρηση αναζήτησης ιατρικής βοήθειας. Στην συναισθηματική παραμέληση – ψυχολογική κακοποίηση ασκείται ψυχολογική βία στο παιδί όπως τρομοκρατία, του φέρονται σαν να είναι αποδιοπομπαίος τράγος, το απομονώνουν και τέλος στην σεξουαλική κακοποίηση νοείται ο βιασμός ή αιμομικτική σχέση ή γενικότερα μη κατάλληλη συμπεριφορά για ένα παιδί (με σεξουαλικά υπονοούμενα κλπ).

Η ενδοοικογενειακή κακοποίηση των παιδιών ενδημεί στα πλαίσια των σχέσεων φροντίδας των παιδιών από τους φυσικούς γονείς ή τα υποκατάστατά τους όπως είναι συγγενείς ή άλλα άτομα ή δομές που έχουν αυτή την ευθύνη όπως ανάδοχοι γονείς, προσωπικό ιδρυμάτων κλειστής ή ημερήσιας φροντίδας.

Όταν ένα παιδί παραμελείται ή του ασκείται βία τότε :

Έχει εξαιρετικά χαμηλή αυτοεκτίμηση, έχει έντονο φόβο, έχει δυσπιστία σε οποιαδήποτε σχέση με ενήλικο, αντιδρά παθητικά, κυριαρχείται από άγχος, είναι εξαρτημένο και ανασφαλές, μπορεί να παρουσιάσει επιμέρους διαταραχές στη συμπεριφορά, όπως ενούρηση, παθητικότητα, επιθετικότητα, καταστροφική συμπεριφορά, ψέματα, κλοπές, φυγή από το σπίτι, κατάχρηση ουσιών είναι συνεχώς θυμωμένος κ.α., η σχολική του απόδοση επηρεάζεται ή και ανακόπτεται καθώς εμφανίζει μαθησιακές δυσκολίες, παρουσιάζει συμπτώματα που σχετίζονται με την ψυχική ένταση και την τραυματική εμπειρία όπως: παλινδρομική συμπεριφορά, διαταραχές ύπνου, εφιάλτες, αλλαγές στη διάθεση (συναισθηματικές μεταπτώσεις).

Η πρόγνωση για τη ζωή ενός παιδιού που κακοποιείται είναι άσχημη αν δεν αντιμετωπιστεί. Συνήθη είναι τα προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας (π.χ. μετατραυματικό στρες), η χρήση ουσιών, η επίδραση στις διαπροσωπικές σχέσεις, η επίδραση στο γονεϊκό του ρόλο και η εγκληματικότητα.

Αν είστε γονείς και υποψιάζεστε πως κάτι συμβαίνει στο παιδί σας παρατηρήστε τη συμπεριφορά του. Οποιαδήποτε ξαφνική και χωρίς εμφανή αιτία αλλαγή στη σχολική του παρουσία ή επίδοση, στην άποψη του για κάποια άτομα, στο λεξιλόγιο του, στην όρεξη του, στις συνήθειες του ύπνου του ή στην υγιεινή του, πρέπει να σας προβληματίσει. Μιλήστε ειλικρινά στο παιδί και τους κινδύνους που μπορεί να υπάρξουν. Καλλιεργήστε ένα κλίμα ασφάλειας και εμπιστοσύνης με τα παιδιά προκειμένου να μπορούν να σας εμπιστεύονται αυτά που τους συμβαίνουν Μην αντιδράτε υπερβολικά σε ότι σας πει το παιδί. Μπορεί να το φοβίσετε. Ακούστε το με υπομονή και μην το κριτικάρετε. Προσπαθήστε να δείτε τα συναισθήματα του πίσω από τις πράξεις του. Τονώστε την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση του παιδιού. Μη φοβηθείτε να ζητήσετε συγγνώμη. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν ότι και οι ενήλικες κάνουν λάθη. Μάθετε στο παιδί να λέει όχι και σεβαστείτε την άρνηση του. Καλέστε στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα παιδιά SOS 1056, για να πάρετε κατευθύνσεις και συμβουλές.

Αν είστε εκπαιδευτικοί μην αγνοήσετε κάτι που σας έχει πει το παιδί, ακόμη και αν νομίζετε ότι είναι ψέμα. Παρατηρήστε τη συμπεριφορά του παιδιού αλλά  και την σχολική του επίδοση / παρουσία. Προσπαθήστε να επικοινωνήσετε με τους γονείς. Προτείνετε λύσεις στο παιδί και εξηγήστε τες. Μην πανικοβληθείτε ή φοβηθείτε… το παιδί σας έχει ανάγκη. Φροντίστε να μην απομονωθεί το παιδί από τα υπόλοιπα. Μην κατηγορήσετε τους γονείς του… θυμηθείτε ότι τους προστατεύει. Συνεννοηθείτε με τον διευθυντή για τις κινήσεις που πρέπει και μπορεί να κάνει το σχολείο.

Αν είστε γείτονες, φίλοι ή γνωστοί παρατηρήστε τη συμπεριφορά του παιδιού και παρατηρήστε τη συμπεριφορά του γονέα και τον τρόπο με τον οποίο μιλάει στο παιδί. Ακούστε τι έχει να σας πει το παιδί και μην αγνοείτε την ανάγκη του για βοήθεια.

Είναι υπόθεση όλων και του καθένα ξεχωριστά να προστατεύσει τα παιδιά απέναντι σε εγκλήματα κακοποίησης. Ειδικότερα στην σεξουαλική κακοποίηση δεν υπάρχει η έννοια «το παιδί μου» αλλά ένα παιδί που ταλαιπωρείται και όλοι πρέπει να βοηθήσουμε. +entita matsinska 

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΘΕΜΑ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ANΘΡΩΠΙΝΑ ΒΙΩΜΑΤΑ ΜΑΡΤΙΟΥ ~ ενδοοικογενειακή βία-συντροφική κακοποίηση

μαθήματα από καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που άλλαξαν τις ζωές τους

Γεια σας και σήμερα αγαπητοί αναγνώστες από το +yannidakis 

Σήμερα θα ξεκινήσω να αγγίζω ένα πολύ ευαίσθητο και συνάμα πολύ σοβαρό θέμα, αυτό της βίας και ειδικότερα της ενδοοικογενειακής βίας. Επειδή όμως το θέμα αυτό είναι από μόνο του πολύ μεγάλο, θα το χωρίσω σε τρεις ενότητες έτσι ώστε οι προτάσεις που θα δώσω να αφορούν κάθε φορά την κάθε περίπτωση ξεχωριστά.

Οι περιπτώσεις βίας που ακούμε τριγύρω μας πιστεύω είναι πολλές. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε ακούσει ή ακόμα έχουμε δει πράξεις βίας να διαδραματίζονται μπροστά μας. Τι θεωρείται όμως βία;

Η βία είναι έκφραση εξουσίας και καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και  θεωρείται η εσκεμμένη χρήση σωματικής δύναμης ή εξουσίας, έμμεση ή άμεση, εναντίον του εαυτού του ατόμου, άλλου ατόμου ή εναντίον ομάδας ή κοινότητας, η οποία είτε καταλήγει είτε έχει μεγάλη πιθανότητα να καταλήξει σε τραυματισμό, ψυχική βλάβη, κακή ανάπτυξη ή διαφόρων μορφών στερήσεις του θύματος ή ακόμη και το θάνατό του. Όταν η βία εφαρμόζεται μέσα στην οικογένεια καλύπτει τρεις μορφές της: την κακοποίηση συζύγου ή συντρόφου, την βία εκ μέρους ενηλίκων προς τα παιδιά, και τέλος την κακοποίηση ηλικιωμένων.

Σήμερα θα αναφερθώ στην πρώτη μορφή ενδοοικογενειακής βίας αυτής της συντροφικής κακοποίησης. Η γυναικεία κακοποίηση λοιπόν, ορίζεται ως κάθε πράξη, ή απειλή πράξης βίας που οδηγεί ή ενδέχεται να οδηγήσει σε σωματικές, σεξουαλικές, ψυχολογικές βλάβες ή ταλαιπωρία της γυναίκας. Παρόλο που διαφορετικές μορφές κακοποίησης μπορεί να συμβαίνουν ξεχωριστά ή συνδυαστικά, η σωματική βία είναι η πιο προφανής. Η πλειοψηφία των θυµάτων της συντροφικής κακοποίησης είναι οι γυναίκες. Αυτό βέβαια δεν ενισχύει το γεγονός ότι δεν υπάρχουν και άντρες που  κακοποιούνται.

Η κακοποίηση των γυναικών έχει τυλιχθεί μέσα σε μύθους που διαιωνίζουν τη λαθεμένη άποψη ότι το θύμα ευθύνεται για την κακοποίησή του. Η κακοποιημένη γυναίκα περιγράφεται από τους περισσότερους σαν ένα αδύναμο άτομο. Έχει μικρά παιδιά, δεν έχει καμία επαγγελματική γνώση και εξαρτάται οικονομικά από τον άνδρα της. Αν και μερικές από τις κακοποιημένες γυναίκες ταιριάζουν σ’ αυτή την περιγραφή, η έρευνα δείχνει ότι αυτή η στερεότυπη περιγραφή είναι λαθεμένη. Οι περισσότερες κακοποιημένες γυναίκες εργάζονται και μάλιστα μερικές, σε υψηλού επιπέδου εργασίες, κάνοντας επιτυχημένες καριέρες.

Ποια είναι όμως τα αίτια που οδηγούν στην κακοποίηση της γυναίκας; Από την πλευρά του θύματος τα αίτια μπορεί να είναι: 

1. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση, 
2. Η παθητική τους συμπεριφορά,  
3. Η ανασφάλεια και αναξιότητα, 
4. Οι ενοχές,  
5. Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα, 
6. Το αίσθημα αβοηθησίας.

Από την πλευρά του θύτη τα αίτια της κακοποίησης μπορεί να είναι:

1. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση, 
2. Παραδοσιακές αντιλήψεις γύρω από το ρόλο τους, 
3. Η έλλειψη αυτοελέγχου και επίγνωσης των πράξεών τους και η προβολή της ευθύνης σε άλλους, 
4. Η παθολογική ζήλια, 
5. Παρουσιάζουν διπλή προσωπικότητα ή έχουν έντονες αντιδράσεις άγχους. 
6. Προηγηθείσες άσχημες εμπειρίες ζωής. 

Το ερώτημα που συχνά τίθεται είναι: ‘γιατί οι κακοποιημένες γυναίκες ανέχονται την κακοποίηση; Ο φόβος, η ανασφάλεια, η συναισθηματική εμπλοκή, η παγίδευση και η εξάρτηση είναι μερικοί από τους λόγους που απαντούν το ερώτημα.

Τι μπορείς να κάνεις στην περίπτωση που βρίσκεσαι ήδη σε σχέση κακοποίησης:

• Προσπάθησε να εξασφαλίσεις από πριν υποστηρικτικό περιβάλλον, δηλαδή φίλους, συγγενείς, γείτονες που θα είναι πρόθυμοι να σε βοηθήσουν παρέχοντάς σου στέγη, τροφή, χρήματα, συνοδεία σε υπηρεσίες κλπ.
• Να έχεις σκεφτεί που θα πας αν χρειαστεί να φύγεις από το σπίτι π.χ. κάποια φίλη ή ξενοδοχείο.
• Να αποταμιεύεις χρήματα.
• Να έχεις έτοιμη μια τσάντα με τα απαραίτητα για σένα και τα παιδιά σου χρήσιμα έγγραφα όπως βιβλιάριο καταθέσεων δικό σου, φωτοτυπίες βιβλιαρίου του συζύγου, φωτοτυπία φορολογικής δήλωσης, ταυτότητες, τίτλους περιουσιακών στοιχείων, πιστοποιητικά που αφορούν τα παιδιά κλπ.
• Αν είναι δυνατό να έχεις συνεννοηθεί από πριν με μια γειτόνισσα ώστε να καλέσει την αστυνομία μόλις ακούσει φωνές.

Σε περίπτωση που έχεις υποστεί κακοποίηση μπορείς:

• Να υποβάλεις μήνυση κατά του δράστη (προφορική ή γραπτή) σε οποιοδήποτε αστυνομικό τμήμα, να ζητήσεις την καταγραφή του περιστατικού κακοποίησης του βιβλίου συμβάντων του αστυνομικού τμήματος και να ζητήσεις αντίγραφο.
• Να ζητήσεις από τον εισαγγελέα υπηρεσίας να δώσει έγγραφη εντολή στο αρμόδιο αστυνομικό τμήμα να καλέσουν τον δράστη προκειμένου να του γίνουν «συστάσεις» (αν δεν θέλεις να υποβάλεις μήνυση εναντίον του).
• Να ζητήσεις από τον εισαγγελέα να δώσει εντολή στον  αρμόδιο ιατροδικαστή να υποβληθείς σε ιατροδικαστική εξέταση.
• Αφού μεταβείς στην ιατροδικαστική υπηρεσία και υποβληθείς σε ιατρικές εξετάσεις μπορείς να ζητήσεις να λάβεις το αντίγραφο της ιατροδικαστικής εξέτασης.
• Αν πας σε νοσοκομείο ζήτησε να καταγραφεί το περιστατικό στο βιβλίο συμβάντων ως κακοποίηση και κράτησε αντίγραφο.
• Εάν δεν επιθυμείς να επιστρέψεις στη συζυγική στέγη μπορείς να μετακομίσεις προσωρινά με τα ανήλικα παιδιά σου. Καλό όμως είναι να έχεις ζητήσει προηγουμένως την καταγραφή του γεγονότος της κακοποίησης στο βιβλίο συμβάντων της αστυνομίας ή να στείλεις μια εξώδικο δήλωση που να ανακοινώνει στο σύζυγο την μετοίκιση τη δική σου ή / και των παιδιών σου.

Αν απευθυνθεί σε σένα μια κακοποιημένη γυναίκα:

• Προσπάθησε να την ηρεμήσεις.
• Μην την πιέζεις να πάρει αποφάσεις που δεν είναι ακόμα έτοιμη να πάρει.
• Μην την κρίνεις ή την κατακρίνεις για τη στάση που κρατάει απέναντι στο δράστη της κακοποίησης.
• Προσπάθησε να σταθείς δίπλα της για να μπορέσει ν’ απευθυνθεί σε σένα όταν αυτή το χρειάζεται.
• Ενημέρωσέ την για τα δικαιώματά της αν τα γνωρίζεις και για το τι μπορεί να κάνει.
• Ενημέρωσέ την για τα κέντρα υποδοχής κακοποιημένων γυναικών που γνωρίζεις.

Το ιδανικό θα ήταν οι οικογένειες να μπορούν να βρουν την χρυσή τομή επικοινωνίας και όλα τα προβλήματα μικρά μεγάλα να έβρισκαν την λύση τους. Ο προσδιορισμός των προβλημάτων, η διαπραγμάτευση και η ανάληψη ευθυνών είναι οι ικανότητες εκείνες που είναι καθοριστικές για τη διατήρηση μιας αρμονικής σχέσης. Η καλύτερη αντιμετώπιση δεν έγκειται στην απόδοση των σφαλμάτων, ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο, αλλά στην ανάπτυξη καινούργιων στρατηγικών που θα βοηθήσουν τη σχέση. Αυτά είναι η συνεργασία, η αφοσίωση, η πίστη δηλαδή η σεξουαλική πίστη και εντιμότητα, η ευαισθησία, η γενναιοδωρία, το ενδιαφέρον και η υπευθυνότητα.  +entita matsinska

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΘΕΜΑ

 Διαβάστε περισσότερα.. »