ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΡΙΤΗΣ ~ ο κιμ, το κουμπί και τα πυρηνικά

Χαίρεται εραστές (και μη) της Ιστορίας +yannidakis 

Το "πάτα το κουμπί ρε Κιμ να τελειώνουμε" έγινε σύνθημα χάριν αστεϊσμού. Όμως εκείνος δεν αστειεύεται κι έτσι, στις 6/1/2016 ο Κιμ Γιόνγκ Ουν, ηγέτης της Β. Κορέας, ανακοίνωσε ότι η βόμβα υδρογόνου ξεκίνησε να δοκιμάζεται, και μάλιστα επιτυχώς! Κι αν, όταν οι σεισμογράφοι σε Ν. Κορέα και Κίνα κατέγραψαν σεισμό 5.1 ρίχτερ σε περιοχή δοκιμής πυρηνικών της Β. Κορέας, οι απαισιόδοξοι ανησύχησαν, ευτύχησαν έπειτα να επιβεβαιωθούν από την ίδια την επίσημη βορειοκορεατική τηλεόραση. Κι έτσι, μία καινούρια σελίδα αρχίζει για την παγκόσμια ιστορία. Μία σελίδα με φόβο, με διπλωματικά παιχνίδια, με επίπονες αναμνήσεις από το παρελθόν. Ορμώμενη από την κίνηση αυτή και τη συζήτηση γύρω απ' τα πυρηνικά, ας θέσω κι εγώ το λιθαράκι μου στον ουρανοξύστη των απόψεων.

Η άγνοια που έχουμε για την πυρηνική ενέργεια, καθώς και ορισμένα πυρηνικά ατυχήματα, όπως το πρόσφατο στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας , μας οδήγησαν σε μία αντίληψη μάλλον διαστρεβλωμένη. Πώς καταλήξαμε όμως εκεί; Ιστορικά, η πυρηνική ενέργεια είναι μάλλον η "νεαρότερη" μορφή ενέργειας, αν αναλογιστεί κανείς πως μόλις τη δεκαετία του '30 ανακαλύπτουμε ότι ο πυρήνας του ατόμου αποτελείται από πρωτόνια και νετρόνια. Λίγα χρόνια αργότερα έρχεται κι η επίγνωση της σχάσης και των τεραστίων ποσών ενέργειας που παράγει. Η χρήση της όμως στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, της δημιουργεί μάλλον κακή φήμη, την οποία έρχονται να συμπληρώσουν πυρηνικές καταστροφές που σημάδεψαν τη νεότερη ιστορία.

Φωτογραφία πανοραμική από την έκρηξη στο εργοστάσιο λίγο μετά την έκρηξη. Ο καπνός φαίνεται από αυτή τη λήψη από αεροπλάνο.

Στάση πρώτη: Τσέρνομπιλ (1986). Όταν ένα πείραμα στα συστήματα ασφαλείας απέδειξε πως η χειρότερη δυνατή κατάληξη, είναι κι αυτή μία ισχυρή πιθανότητα. Το βάρους 1000 τόνων ατσάλινο κάλυμμα του τέταρτου πυρηνικού αντιδραστήρα τινάζεται στον αέρα, το ραδιενεργό υλικό απλώνεται στον αέρα φτάνοντας μέχρι το Β. Πόλο κι οι επίσημοι νεκροί αγγίζουν τους 31. Σημειώθηκαν μεταλλάξεις σε χλωρίδα και πανίδα, ενώ τα εκατομμύρια των ανθρώπων που εκτέθηκαν στη ραδιενέργεια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ αγγίζουν τα 8,4 εκατομμύρια! Οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης βρέθηκαν κι αυτές εκτεθειμένες σε ραδιενεργά ισότοπα, ενώ ακόμη και σήμερα δεν αρθεί όλοι οι περιορισμοί στη διακίνηση τροφίμων.

Στάση δεύτερη: Κιστίμ, (πρώην) Σοβιετική Ένωση (1957). Θεωρείται το δεύτερο πιο σημαντικό πυρηνικό ατύχημα παγκοσμίως. Η έκρηξη, που προκλήθηκε από την κατάρρευση του συστήματος ψύξης σε μία δεξαμενή με πυρηνικά απόβλητα 70 τόνων, δεν προκάλεσε άμεσες απώλειες σε ανθρώπινες ψυχές. Ωστόσο, χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να εκτεθούν σε ακτινοβολία.

Στάση τρίτη: Windscale, Αγγλία (1957). Το εργοστάσιο τυλίχτηκε στις φλόγες για 16 ώρες, μολύνοντας 500 τ.χλμ. στην ύπαιθρο με ραδιενεργό υλικό. Η κυβέρνηση απαγόρευσε για ένα μήνα την πώληση αγελαδινού γάλακτος από την περιοχή, ενώ 33 περιπτώσεις καρκίνων είναι πιθανό σύμφωνα με τους επιστήμονες να οφείλονται στο ατύχημα.

Στάση τέταρτη: Three Mile Island, HΠΑ (1979). Ο συνδυασμός ανθρώπινου λάθους και τεχνικής βλάβης οδήγησε στο σημαντικότερο γεγονός μέχρι εκείνη την εποχή: το λιώσιμο ενός πυρηνικού αντιδραστήρα, το οποίο δεν έχει ενοχοποιηθεί για την απώλεια κάποιας ανθρώπινης ζωής.

Κατεβαίνοντας απ' το ιστορικό μας τρένο, οφείλουμε να αναλογιστούμε αν αντιληφθήκαμε το νόημα του ταξιδιού αυτού. Ναι, η χρήση της πυρηνικής ενέργειας ενέχει κινδύνους. Ωστόσο διαπιστώνουμε από τα παραπάνω στοιχεία ότι η δαιμονοποίηση των πυρηνικών, ο πανικός που εντέχνως σπείρεται στη μάζα, ουσιαστικά δεν έχουν έρεισμα! Η φθορά που έχουμε προξενήσει στη φύση εξορύσσοντας λιγνίτη, πετρέλαιο κτλ είναι σαφώς μεγαλύτερη απ' αυτή που έχει προκληθεί απ' τα πυρηνικά, κι αυτό το βλέπουμε γύρω μας καθημερινά. Άνθρωποι πεθαίνουν στα ανθρακωρυχεία και κατά την εξόρυξη πετρελαίου κάθε χρόνο. Φαίνεται λοιπόν ότι η ενέργεια είναι γενικά μία υπόθεση γύρω απ' την οποία πρέπει συνολικά να αναδιοργανωθούμε και να κυνηγήσουμε το βέλτιστο δυνατό.

Σχηματίζοντας κύκλο και επιστρέφοντας στην αφόρμησή μας, θα ήθελα να τονίσω για μία ακόμη φορά τη σημασία του ανθρώπινου παράγοντα. Ένα μαχαίρι, αν δε βρεθεί σ' ένα χέρι που εκτελεί εντολές άρρωστου μυαλού, είναι απλά ένα εργαλείο, ένα όργανο. Το ίδιο ισχύει και για τα πυρηνικά. Ας αποτινάξουμε από πάνω μας προκαταλήψεις που δεν μας επιτρέπουν να αποκτήσουμε σφαιρική αντίληψη για τα πράγματα. +Kωνσταντίνα Πορφυρού

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ