Καληνωρίσματα από το +yannidakis
Τις προάλλες, λίγο πριν το μεσημεριανό μου διάλειμμα στην δουλειά -για φαγητό- έκανα μία σκέψη σχετικής απόγνωσης: "άντε καμιά δεκαριά μέρες έμειναν για να τελειώσει η νηστεία" και αμέσως μετά άνοιξα το φαγητοδοχείο μου με τον αρακά. Λίγο πριν την πρώτη μου μπουκιά στάθηκα για δευτερόλεπτα και σκέφτηκα ότι μόλις είχα αχρηστεύσει την νηστεία μου.
Βλέπετε, αν η νηστεία γίνεται αναγκαστικά, δεν έχει απολύτως κανένα νόημα. Δεν έχει απολύτως καμία σημασία. Δεν είναι καν νηστεία. Τώρα που το σκέφτομαι, οτιδήποτε κι αν κάνεις αναγκαστικά χάνει όλη του την ουσία. Είτε αν αυτό σημαίνει πως προσφέρεις ένα δώρο σε κάποιον, είτε αν απλά μένεις σε μία σχέση που δηλητηριάζει, καταπιέζει ή κακοποιεί την ζωή σου.
Συγκεκριμένα για την νηστεία ωστόσο, υπάρχει μια γενική σύγχυση. Υπάρχουν οι κανόνες της Εκκλησίας, υπάρχει η εφαρμογή των πιστών και τελικά υπάρχει και το θέλημα Του Θεού. Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος ήταν όσο ακριβώς ξεκάθαρος θα χρειαζόμασταν, λέγοντας πως εκείνο που εισέρχεται στο στόμα εξέρχεται λίγο μετά από άλλο μέρος του σώματος, ενώ αυτό που εξέρχεται από το στόμα προέρχεται από την καρδιά και το μυαλό.
Η κατανάλωση κρέατος και γαλακτομικών είναι μια αδυναμία, είναι η έλλειψη αυτοσυγκράτησης. Και ναι, η αυτοσυγκράτηση και η στέρηση είναι οι βασικοί πυλώνες της νηστείας, ωστόσο οτιδήποτε αφορά το αρτύσιμο φαγητό δεν βλάπτει κανέναν. Μα κανέναν.
Οι σκέψεις όμως; Η υπόθαλψη; Η υποκρισία; Η απόρριψη; Η σύγκρουση των λέξεων και υποσχέσεων με τις πράξεις; Πώς εκείνοι που αποφασίζουν να ζήσουν για σαράντα μέρες χωρίς κρέας και τυρί μπορούν να κουτσομπολέψουν τον γείτονα, να βρίσουν τον συνάδελφο και να αδικήσουν τον άνθρωπο τους; Δεν είμαι άγιος, δεν είμαι καν ιερέας, όμως... αν Εκείνος μπορούσε να βρίσκεται σήμερα εδώ μαζί μας, τι θα έλεγε; Τι είδους νηστεία θα μας δίδασκε; Ποια εγκράτεια θα επιβράβευε και ποια αδυναμία θα καυτηρίαζε;
Αναρωτιέμαι αν είναι αμαρτία να φας δέκα μπουκιές κοτόπουλο για να μην πεινάς και αν είσαι ο σωστός πιστός τρώγοντας μέχρι σκασμού καλαμαράκια και πατάτες τηγανιτές. Αναρωτιέμαι αν είναι αμαρτία να πιεις ένα ποτήρι γάλα το πρωί ενώ είναι αποδεκτό να κατεβάσεις ένα μπουκάλι αναψυκτικό μετά το φαγητό.
Ξαφνικά η νηστεία είναι δυσδιάκριτη. Οι κανόνες της Εκκλησίας υπάρχουν, όμως ο προβληματισμός οφείλει να γίνει επί της ουσίας και η ουσία δημιουργεί δεύτερες σκέψεις.
Ξέρετε, είχα την τύχη σε μικρή ηλικία να γνωριστώ με έναν εξαιρετικό άνθρωπο, έναν πραγματικά φωτισμένο πνευματικό γέροντα που παρά τα χρόνια του και τις καταβολές του (αρχιμανδρίτης και ιερομόναχος) είχε μεγάλη ευκολία στο να προσαρμοστεί στις δικές μου νεανικές -τότε- ανησυχίες και στον δικό μου σύγχρονο τρόπο ζωής. Ποτέ δεν μου είπε πως πρέπει να νηστέψω το τυρί, όπως και ποτέ δεν μου είπε πως καλά θα κάνω να μην το νηστέψω. Έκανε κάτι πολύ πιο σημαντικό. Μου εξήγησε τι σημαίνει νηστεία. Μου γνώρισε τη νηστεία ως εγκράτεια, ως καταπίεση με την έννοια της αποφυγής απολαύσεων για ένα διάστημα ικανό να αποδείξω στον εαυτό μου και τον Θεό πως απλά... μπορώ! Και κατόπιν, μου έδωσε το ελεύθερο να επιλέξω τι είδους νηστεία θα ήθελα εγώ να ακολουθήσω. Και τότε ενεργοποίησα την φαντασία μου, την σύνδεσα με τις δικές μου προσωπικές απολαύσεις και ξαφνικά έβγαλα μια Σαρακοστή χωρίς να ακούσω rock μουσική, μία άλλη χωρίς να ακούσω καθόλου μουσική. Άλλη, χωρίς να φλερτάρω κορίτσια ή άλλη χωρίς να χρησιμοποιώ βωμολοχίες (τόσο δύσκολη εκείνη η χρονιά!). Ολοκληρώνοντας την Σαρακοστή κάθε μία από εκείνες κι άλλες, χρονιές, είδα ότι μπορώ να νηστέψω τα πάντα, μπορώ να γίνω εγκρατής σε οτιδήποτε, μπορώ να νικήσω το "δεν μπορώ" ή το "έχω ανάγκη".
Μέσα από αυτήν την, την προσωπική νηστεία γνώρισα το μοναδικό, ουσιαστικό της νόημα. Αυτό που οι περισσότεροι άνθρωποι αγνοούν. Δυστυχώς η νηστεία έχει συνδεθεί με το φαγητό και αυτό είναι το μεγαλύτερο λάθος. Πολλοί άνθρωποι μεγαλώνουν παιδιά νηστεύοντας τα κάποιες μέρες και θεωρώντας πως έτσι τα εισάγουν στην έννοια της νηστείας, ποιος όμως τα μαθαίνει να νικούν τις απολαύσεις τους για ένα συγκεκριμένο διάστημα; Ακόμα δε περισσότερο, οι ενήλικες καυχιόνται για την νηστεία τους χωρίς όμως να έχουν αλλάξει τίποτα στην καθημερινότητά τους εκτός το φαγητό.
Εδώ και καιρό είμαι πεπεισμένος πως απέχω έτη φωτός μακριά από την τελειότητα, όμως το μυστικό της νηστείας το γνωρίζω καλά. Το μυστικό της συγχώρεσης, επίσης. Και... το μυστικό της αγάπης, το ίδιο. Αν Του... κάνω, έχει καλώς. Αν πάλι όχι, ε... θα συνεχίσω να προσπαθώ. Εσείς; +Yanni Spiridakis
Βλέπετε, αν η νηστεία γίνεται αναγκαστικά, δεν έχει απολύτως κανένα νόημα. Δεν έχει απολύτως καμία σημασία. Δεν είναι καν νηστεία. Τώρα που το σκέφτομαι, οτιδήποτε κι αν κάνεις αναγκαστικά χάνει όλη του την ουσία. Είτε αν αυτό σημαίνει πως προσφέρεις ένα δώρο σε κάποιον, είτε αν απλά μένεις σε μία σχέση που δηλητηριάζει, καταπιέζει ή κακοποιεί την ζωή σου.
Συγκεκριμένα για την νηστεία ωστόσο, υπάρχει μια γενική σύγχυση. Υπάρχουν οι κανόνες της Εκκλησίας, υπάρχει η εφαρμογή των πιστών και τελικά υπάρχει και το θέλημα Του Θεού. Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος ήταν όσο ακριβώς ξεκάθαρος θα χρειαζόμασταν, λέγοντας πως εκείνο που εισέρχεται στο στόμα εξέρχεται λίγο μετά από άλλο μέρος του σώματος, ενώ αυτό που εξέρχεται από το στόμα προέρχεται από την καρδιά και το μυαλό.
Η κατανάλωση κρέατος και γαλακτομικών είναι μια αδυναμία, είναι η έλλειψη αυτοσυγκράτησης. Και ναι, η αυτοσυγκράτηση και η στέρηση είναι οι βασικοί πυλώνες της νηστείας, ωστόσο οτιδήποτε αφορά το αρτύσιμο φαγητό δεν βλάπτει κανέναν. Μα κανέναν.
Οι σκέψεις όμως; Η υπόθαλψη; Η υποκρισία; Η απόρριψη; Η σύγκρουση των λέξεων και υποσχέσεων με τις πράξεις; Πώς εκείνοι που αποφασίζουν να ζήσουν για σαράντα μέρες χωρίς κρέας και τυρί μπορούν να κουτσομπολέψουν τον γείτονα, να βρίσουν τον συνάδελφο και να αδικήσουν τον άνθρωπο τους; Δεν είμαι άγιος, δεν είμαι καν ιερέας, όμως... αν Εκείνος μπορούσε να βρίσκεται σήμερα εδώ μαζί μας, τι θα έλεγε; Τι είδους νηστεία θα μας δίδασκε; Ποια εγκράτεια θα επιβράβευε και ποια αδυναμία θα καυτηρίαζε;
Αναρωτιέμαι αν είναι αμαρτία να φας δέκα μπουκιές κοτόπουλο για να μην πεινάς και αν είσαι ο σωστός πιστός τρώγοντας μέχρι σκασμού καλαμαράκια και πατάτες τηγανιτές. Αναρωτιέμαι αν είναι αμαρτία να πιεις ένα ποτήρι γάλα το πρωί ενώ είναι αποδεκτό να κατεβάσεις ένα μπουκάλι αναψυκτικό μετά το φαγητό.
Ξαφνικά η νηστεία είναι δυσδιάκριτη. Οι κανόνες της Εκκλησίας υπάρχουν, όμως ο προβληματισμός οφείλει να γίνει επί της ουσίας και η ουσία δημιουργεί δεύτερες σκέψεις.
Ξέρετε, είχα την τύχη σε μικρή ηλικία να γνωριστώ με έναν εξαιρετικό άνθρωπο, έναν πραγματικά φωτισμένο πνευματικό γέροντα που παρά τα χρόνια του και τις καταβολές του (αρχιμανδρίτης και ιερομόναχος) είχε μεγάλη ευκολία στο να προσαρμοστεί στις δικές μου νεανικές -τότε- ανησυχίες και στον δικό μου σύγχρονο τρόπο ζωής. Ποτέ δεν μου είπε πως πρέπει να νηστέψω το τυρί, όπως και ποτέ δεν μου είπε πως καλά θα κάνω να μην το νηστέψω. Έκανε κάτι πολύ πιο σημαντικό. Μου εξήγησε τι σημαίνει νηστεία. Μου γνώρισε τη νηστεία ως εγκράτεια, ως καταπίεση με την έννοια της αποφυγής απολαύσεων για ένα διάστημα ικανό να αποδείξω στον εαυτό μου και τον Θεό πως απλά... μπορώ! Και κατόπιν, μου έδωσε το ελεύθερο να επιλέξω τι είδους νηστεία θα ήθελα εγώ να ακολουθήσω. Και τότε ενεργοποίησα την φαντασία μου, την σύνδεσα με τις δικές μου προσωπικές απολαύσεις και ξαφνικά έβγαλα μια Σαρακοστή χωρίς να ακούσω rock μουσική, μία άλλη χωρίς να ακούσω καθόλου μουσική. Άλλη, χωρίς να φλερτάρω κορίτσια ή άλλη χωρίς να χρησιμοποιώ βωμολοχίες (τόσο δύσκολη εκείνη η χρονιά!). Ολοκληρώνοντας την Σαρακοστή κάθε μία από εκείνες κι άλλες, χρονιές, είδα ότι μπορώ να νηστέψω τα πάντα, μπορώ να γίνω εγκρατής σε οτιδήποτε, μπορώ να νικήσω το "δεν μπορώ" ή το "έχω ανάγκη".
Μέσα από αυτήν την, την προσωπική νηστεία γνώρισα το μοναδικό, ουσιαστικό της νόημα. Αυτό που οι περισσότεροι άνθρωποι αγνοούν. Δυστυχώς η νηστεία έχει συνδεθεί με το φαγητό και αυτό είναι το μεγαλύτερο λάθος. Πολλοί άνθρωποι μεγαλώνουν παιδιά νηστεύοντας τα κάποιες μέρες και θεωρώντας πως έτσι τα εισάγουν στην έννοια της νηστείας, ποιος όμως τα μαθαίνει να νικούν τις απολαύσεις τους για ένα συγκεκριμένο διάστημα; Ακόμα δε περισσότερο, οι ενήλικες καυχιόνται για την νηστεία τους χωρίς όμως να έχουν αλλάξει τίποτα στην καθημερινότητά τους εκτός το φαγητό.
Εδώ και καιρό είμαι πεπεισμένος πως απέχω έτη φωτός μακριά από την τελειότητα, όμως το μυστικό της νηστείας το γνωρίζω καλά. Το μυστικό της συγχώρεσης, επίσης. Και... το μυστικό της αγάπης, το ίδιο. Αν Του... κάνω, έχει καλώς. Αν πάλι όχι, ε... θα συνεχίσω να προσπαθώ. Εσείς; +Yanni Spiridakis