ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΡΙΤΗΣ ~ επώνυμα: οδηγίες προς ναυτιλομένους

Χαίρεται εραστές (και μη) της Ιστορίας +yannidakis 

Συνοδεύει το όνομά μας, ολοκληρώνει τη μοναδικότητα της ταυτότητας μας. Πολλές φορές όμως, οι φρενήρεις ρυθμοί της καθημερινότητας δεν μας επιτρέπουν να αναλογιστούμε τι ακριβώς σημαίνει αυτό, ποιες είναι οι ρίζες του στο παρελθόν και πόσο λαογραφικό ενδιαφέρον παρουσιάζει. Ο λόγος, φυσικά, για το επώνυμο. Αφορμή για τον σημερινό προβληματισμό στάθηκε η δημοσίευση της έρευνας του Τσέχου Jakub Marian, ο οποίος συγκέντρωσε τα πιο συνηθισμένα επώνυμα των ευρωπαϊκών χωρών και παρέθεσε τη σημασία τους. Όσον αφορά τη χώρα μας, νομίζω κανείς σας δεν αμφέβαλλε ότι το "Παπαδόπουλος" θα βρίσκεται στην κορυφή.

O χάρτης των δημοφιλέστερων επωνύμων

Μπορούμε να χωρίσουμε τα ελληνικά επώνυμα σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες:

- Τα πατρωνυμικά: εκείνα δηλαδή τα επίθετα που το θέμα τους προέρχεται από αυτόνομο βαφτιστικό όνομα, με την προσθήκη κατάληξης ή και όχι, π.χ. Αντωνίου αλλά και Αντωνόπουλος. Η χρήση τους ανάγεται στην αρχαιότητα.

- Τα εθνικά: αυτά που φανερώνουν τον τόπο γέννησης ή δράσης αυτού που τα φέρει.

- Τα επαγγελματικά: δηλώνουν, όπως είναι λογικό, το επάγγελμα. Μας σώζουν ποικιλία επαγγελμάτων που με τα χρόνια έχουν εκλείψει, ενώ οι καταβολές τους είναι Βυζαντινές.

- Τα παρατσούκλια: εκφράζουν χαρακτηριστικό του φορέα τους και αποτελούν την πλειοψηφία της χάρτας των επωνύμων. Μπορεί να είναι χιουμοριστικά, να αναφέρονται σε σωματικές ή πνευματικές ιδιότητες.

Εξετάζοντας το ζήτημα των επωνύμων δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε και σε κάποιες άλλες πολύ σημαντικές παραμέτρους, όπως οι καταλήξεις, οι οποίες αποτελούν στο μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων άμεσες παραπομπές σε ένα συγκεκριμένο γεωγραφικό μήκος και πλάτος. Έτσι, ο Καζαντζίδης είναι Πόντιος, ο Καζαντζάκης όμως Κρητικός! Τέλος, σε πολλές περιπτώσεις επιθέτων εντοπίζουμε ξενικές ρίζες, κυρίως Τουρκικής και Βαλκανικής προέλευσης, οι οποίες δικαιολογούνται αν αναλογιστούμε την χρόνια συνύπαρξη των λαών.

Συνδυάζοντας τα παραπάνω, μπορούμε εύκολα να συνειδητοποιήσουμε ότι "ψαρεύοντας" ένα οποιοδήποτε επίθετο απ' το μεγάλο δοχείο των επιθέτων, αυτόματα έχουμε αντλήσει μία μικρή ιστορική αποτύπωση, ένα μίνι-ντοκουμέντο ιστορικής αλήθειας. Ιδιαίτερα γοητευτική η σκέψη, δεν νομίζετε; +Κωνσταντίνα Πορφυρού

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΡΙΤΗΣ ~ το ιστορικό γαϊτανάκι της ευρώπης +bonus ερώτημα για δυνατούς λύτες

Χαίρεται εραστές (και μη) της Ιστορίας +yannidakis 

Η Ευρώπη και το μέλλον της έχουν απασχολήσει ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό την παγκόσμια κοινή γνώμη, αφού τα προβλήματα ανακύπτουν το ένα μετά το άλλο: οικονομική ύφεση, διαχείριση προσφυγικού, μέλη της Ε.Ε. που επιθυμούν να αποχωρήσουν, τριγμοί μεταξύ κρατών-μελών κι η ιδέα για μία "Ενωμένη Ευρώπη" η οποία μέρα με τη μέρα ξεθωριάζει. Σήμερα, θα βουτήξουμε μαζί στα άδυτα της ιστορίας της νεότερης Ευρώπης.

Η εικόνα που έχουμε σήμερα για την Ευρώπη προέκυψε από ένα μεγάλο διάστημα ζυμώσεων, μετακινήσεων και εισβολών που διήρκεσε απ' τον 4ο ως και τον 13ο μ.Χ. αιώνα. Γερμανικά και σλαβικά φύλα διασπείρονται και εγκαθίστανται στην περιοχή, την ώρα που βίκινγκς εποικίζουν την Ισλανδία, ιδρύουν το Δουβλίνο και δημιουργούν το βασίλειο τον Ρως στο Κίεβο. Ο χάρτης αλλάζει πλήρως, και μαζί μ' αυτόν, και το προφίλ της Ευρώπης. Σταδιακά, οι "βαρβαρικές" εισβολές εξαλείφονται,το εμπόριο δυναμώνει, το φεουδαρχικό σύστημα και οι ιδιαίτερες ρυθμίσεις του γίνονται καθεστώς και η κοινωνία βρίσκεται σε αδιάλειπτη κατάσταση αλλαγών και αναθεωρήσεων. Παρά την ταύτιση του Μεσαίωνα με το σκοταδισμό και τη συντήρηση, έχουμε εκείνη την εποχή αξιοσημείωτα επιτεύγματα που χάραξαν πορεία για το μέλλον: η Μάγκνα Κάρτα, η Χάνσα, τα πρώτα πανεπιστήμια κτλ.

Η οροφή της Καπέλα Σιξτίνα, έργο του Μικελάντζελο, σήμα κατατεθέν της αναγέννησης

Αλλαγή σελίδας μετά τον 15ο αιώνα, όταν αναδεικνύεται στην Ιταλία και τις Κάτω Χώρες και εξαπλώνεται σχεδόν παντού το πνεύμα ελευθερίας της Αναγέννησης αλλά και όταν πραγματοποιούνται οι ανακαλύψεις (Ινδία, Αμερική, Αυστραλία, Δ. Αφρική, Α. Ασία) από Πορτογάλους, Ισπανούς, Ολλανδούς, Γάλλους και Άγγλους. Όσο προχωράμε προς το σήμερα, οι εξελίξεις είναι ραγδαίες. Οι 17ος και 18ος αιώνας έμελλε να φέρουν στην Ευρώπη απ' τη μία το Διαφωτισμό με το ορθολογιστικό πνεύμα και την πίστη στην πρόοδο (αρχές που γεννούν τη Γαλλική Επανάσταση), κι απ' την άλλη τη Βιομηχανική επανάσταση, μία απ' τις μεγαλύτερες τομές που συνέβησαν και θα συμβούν στην παγκόσμια ιστορία: η εισαγωγή της μηχανής στην παραγωγική διαδικασία αλλάζει κάθε τι που θεωρούνταν δεδομένο. 

Ο αιώνας που ακολουθεί, ο 19ος, ως και τις παρυφές του 20ου αποτελεί αιώνα επαναστατικών κινημάτων στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, κοινωνικών και εθνικών διεκδικήσεων και αναδιαμόρφωσης του τοπίου. Τότε ανακύπτουν ιδεολόγιες όπως ο εθνικισμός, ο συντηρητισμός κι ο σοσιαλισμός.

Η λήξη του Α' Παγκοσμίου απ' τον τύπο της εποχής

Ο 20ος αιώνας έρχεται να γεμίσει την περιοχή στο αίμα, με τη διεξαγωγή των δύο Παγκοσμίων Πολέμων κατά κύριο λόγο στα εδάφη της (1914-1918, 1939-1945). Αξιοσημείωτο συμβάν φυσικά είναι και η Ρωσική Επανάσταση με την ανάδυση του Κομμουνισμού, γεγονός που αλλάζει άρδην το πολιτικό σκηνικό με τη δημιουργία της Ε.Σ.Σ.Δ. Το 1952, σε μία προσπάθεια εκτεταμένης ειρήνης, δημιουργείται η Ε.Κ.Α.Χ (μετέπειτα Ε.Ο.Κ και Ε.Ε.). Μέσα στα χρόνια, το "Ευρωπαϊκό Ιδεώδες" τροποποιείται και αλλάζει μερικώς, αλλά ο κεντρικός άξονας παραμένει πάντα ο ίδιος.

Σήμερα, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η Ευρώπη και η ένωσή της βρίσκονται μάλλον σε δεινή θέση, αφού αποδεικνύονται αδιαμφισβήτητα ανίκανες να διαχειριστούν τα μεγάλα τους προβλήματα. Οι ηγέτες δεν πείθουν ότι διαθέτουν τη σχετική ακεραιότητα και οι πολίτες έχουν χάσει την πίστη τους στην Ε.Ε. Το ερώτημα που τίθεται, και η απάντηση του οποίου πρόκειται να κρίνει το παγκόσμιο μέλλον, είναι: θα αντέξει η Ευρώπη για μία ακόμη φορά μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ή οι καταστάσεις προοικονομούν το τέλος ενός ακόμη κεφαλαίου στο πολύτομο εγχειρίδιο της ιστορίας; +Κωνσταντίνα Πορφυρού

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΕΤΑΡΤΗΣ ~ 4.. πονοκέφαλοι "κοσμικών" προβληματισμών

Περί... προβληματισμού "Ευαγγέλιον" στο +yannidakis 

«..προβληματισμός δημιουργείται από οποιοδήποτε ζήτημα δίνει τροφή για σκέψη.» σχολιάσαμε την προηγούμενη Τετάρτη, παραλείποντας, όμως, να φέρουμε ορισμένα παραδείγματα σχετικών ζητημάτων. Σήμερα, έχοντας αφομοιώσει την ιδέα του προβληματισμού και έχοντας αποκτήσει πιο σφαιρική άποψη επί του θέματος, θα παρουσιάσουμε 4 διάσημους προβληματισμούς συμπαντικού βεληνεκούς (σειρά αναπάντητων ερωτημάτων – θα έλεγε κανείς) οι οποίοι τροφοδοτούν ατέρμονα την σκέψη ειδικών και μη εδώ και πολύ καιρό. Μέσω αυτών, θα παρουσιάσουμε το εύρος αλλά και το μέγεθος που μπορεί να πάρει ένας προβληματισμός, καθώς και πόσους άλλους μυριάδες μπορεί να δημιουργήσει. 

Πώς δημιουργήθηκε το σύμπαν/ο κόσμος;

Υπάρχουν διάφορες θεωρίες εκεί έξω σχετικά με την δημιουργία του σύμπαντος, όμως η παραπάνω ερώτηση δεν απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο στον τρόπο, αλλά και στην αιτία επίσης. «Στην αρχή υπήρχε το.. τίποτα» λένε. Δεκτό. Λέγοντας «τίποτα» -στο δικό μου το μυαλό, τουλάχιστον- μου έρχεται η εικόνα που βλέπουμε όταν κλείνουμε τα μάτια μας. Ένα.. μέρος που δεν υπάρχει η οποιαδήποτε μορφή ύλης, ενέργειας κλπ. ενδεχομένως μόνο «ο χώρος και ο χρόνος». Πώς γίνεται, λοιπόν, από αυτό το «τίποτα» να δημιουργηθεί «κάτι»; Αντίστοιχα, στην περίπτωση που, αν όντως, προϋπήρχε «κάτι» για να δημιουργήσει μετέπειτα το σύμπαν (δηλαδή η κατάσταση «τίποτα» δεν υπήρξε ποτέ), αυτό το «κάτι» πώς δημιουργήθηκε; Και ούτω καθεξής..

Πως ξεκίνησε η «ζωή»;

Αν προσπεράσουμε το στάδιο της δημιουργίας των βασικών στοιχείων του κόσμου (ύλη, ενέργεια κλπ) θα σκοντάψουμε σε ένα ακόμα εμπόδιο λίγο πιο κάτω. Το εμπόδιο αυτό είναι η «ζωή». Με την ευρύτερη έννοια. Πώς δημιουργήθηκε η πρώτη μορφή ζωής και, προπάντων, γιατί; Τι ήταν αυτό που κινητοποίησε την δημιουργία αλλά και την ικανότητα εξέλιξης της ή μη; Πχ. Ο άνθρωπος κατάγεται από τον πίθηκο σύμφωνα με την θεωρία του Δαρβίνου. Γιατί όμως υπάρχουν ακόμα πίθηκοι;  Έπειτα, τι είναι αυτό που έκανε την κάθε μορφή ζωής (ακόμα και σε οργανισμούς ιδίου είδους) τόσο ξεχωριστή και διαφορετική; Δεν απαιτείται μια, τουλάχιστον, μορφή ζωής για να δημιουργηθεί μια καινούργια; Το σίγουρο είναι ότι οι θεωρίες οι οποίες προσπαθούν να δώσουν απαντήσεις μέσα από ερμηνείες και εκδοχές ποικίλουν, όμως το ακόμη πιο σίγουρο είναι ότι μιλάμε για.. θεωρίες. (Τελικά η κότα έκανε πρώτη το αυγό ή το αυγό την κότα ρε παιδιά;)

Υπάρχει "άλλη ζωή" εκεί έξω;

Άγνωστο προς το παρόν. Ίσως, συγκριτικά με τα υπόλοιπα στην λίστα, αυτό είναι το μόνο ερώτημα που κάποια στιγμή θα απαντήσουμε και ίσως η απάντηση να είναι θετική. Γιατί αυτό; Αρχικά, έχοντας υπόψη τις πιθανές διαστάσεις του σύμπαντος, είναι αρκετά απίθανο (και ως ποσοστό) η γη να είναι ο μόνος πλανήτης που κατοικείται από κάποια μορφή ζωής. Ενώ τα earthlings σε αυτόν τον πλανήτη επιζούν σε συγκεκριμένες συνθήκες που τους το επιτρέπουν, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άλλες, που μπορούν να επιβιώσουν σε διαφορετικές. Ακόμα και εδώ στην γη, υπάρχει αρκετά μεγάλη διαφορετικότητα όσον αφορά την ικανότητα επιβίωσης των εν λόγω οργανισμών. Από τους Πόλους της γης, μέχρι τις καυτές ερήμους και από τα ψηλότερα όρη μέχρι τα απύθμενα βάθη των ωκεανών, η βιωσιμότητα του περιβάλλοντος των γήινων πλασμάτων παρουσιάζει μεγάλη διαφοροποίηση. 

Μπορούμε να ταξιδέψουμε στο χρόνο;

Ο Αϊνστάιν, μέσω της θεωρίας της σχετικότητας, υποστήριξε πως ναι. «Σύμφωνα με τη θεωρία της ειδικής σχετικότητας, η ακριβής χρονική διάρκεια μεταξύ δύο καθορισμένων γεγονότων θα εξαρτάται από το πώς συμπεριφέρεται ο παρατηρητής. Το χρονικό διάστημα μεταξύ δύο χτυπημάτων του ρολογιού ίσως είναι μια ώρα αν κάθεται κάποιος ακίνητος, αλλά θα είναι μικρότερο από μια ώρα εάν κινείται. Η χρονική διαφορά είναι απειροελάχιστη –μόλις μερικές εκατοντάδες εκατομμυριοστά του δευτερολέπτου- πολύ μικρή ώστε να γίνει αντιληπτή από τον κοινό ανθρώπινο νου. Ωστόσο, μπορεί να μετρηθεί από σύγχρονα ρολόγια.» Μπορεί να ήταν αυτό η αρχή για μελλοντικές «χρονικές εκστρατείες» και «ελέγχου» σε αυτό που ονομάζεται «χρόνος»; Δεν είναι κάτι βέβαιο ακόμα. Όμως, σύμφωνα με την ανωτέρω θεωρία, οι αστροναύτες, για παράδειγμα, αντιλαμβάνονται απειροελάχιστα διαφορετικά τον χρόνο και κάνουν μια μορφή time travel κάθε φορά που ταξιδεύουν με τεράστιες ταχύτητες. Εάν κάποια στιγμή στο μέλλον βρεθεί ο τρόπος κατασκευής διαστημικών σκαφών που θα ταξιδεύουν στις επιθυμητές ταχύτητες, καθώς και τα μέτρα προστασίας για τον ανθρώπινο οργανισμό που κινείται σε αυτές, θα μπορέσουμε να ταξιδέψουμε εκατοντάδες ή χιλιάδες χρόνια στο μέλλον. 

"Τα αναπάντητα ερωτήματα αυτού του κόσμου ερεθίζουν την σκέψη και ιντριγκάρουν τον ανθρώπινο νου μέσα από την διαδικασία της σκέψης. Το άγνωστο και το ανεξερεύνητο πολλές φορές φοβίζει και φρενάρει την οποιαδήποτε πρόοδο, πότε όμως δεν την τερματίζει. Κίνητρο για την εξερεύνηση και κατάκτηση των πιο σκοτεινών παρυφών αυτού του σύμπαντος, η επανεμφανιζόμενη περιέργεια και η ακόρεστη δίψα για γνώση."

Όπλο, κλειδί και κινητήριος δύναμη του ανθρώπου; Μα φυσικά ο προβληματισμός.

Εις το επανιδείν... +Vaggelis Episkopou 

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΡΙΤΗΣ ~ το ιστορικό καλεντάρι του μαρτίου

Χαίρεται εραστές (και μη) της Ιστορίας +yannidakis 

Το ότι η πρώτη Τρίτη του μήνα συνέπεσε με την πρώτη μέρα του μήνα, με έβαλε σε ιδιαίτερες σκέψεις σχετικά με τον σημερινό προβληματισμό. Κατέληξα, λοιπόν, στο να αφιερώνω τον πρώτο "Προβληματισμό Τρίτης" κάθε μήνα σε μία επισκόπηση των σημαντικότερων ιστορικών γεγονότων που συνέβησαν τον μήνα αυτό. Προσδεθείτε, μπείτε στη χρονομηχανή, και πάμε μαζί να ενημερωθούμε, να αυξήσουμε  τις γνώσεις μας και να προβληματιστούμε, σ' ένα ιδιότυπο αλμανάκ!

2 Μαρτίου 1919: Ο Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνοφ, γνωστός ως Λένιν, ιδρύει τη Γ' Κομμουνιστική Διεθνή (ένωση των κομμουνιστικών κομμάτων) στη Μόσχα.

6 Μαρτίου 1910: Αιματηρή εξέγερση αγροτών στο Κιλελέρ της Θεσσαλίας, ως αποτέλεσμα της συγκέντρωσης της γης σε λίγους και ισχυρούς και της μεταχείρισης των κολίγων.

9 Μαρτίου 2000: Η Ελλάδα καταθέτει αίτημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση για ένταξη στην ευρωζώνη...

10 Μαρτίου 1905: Ξεσπά στην Κρήτη το "Κίνημα του Θερίσου", με αρχηγό τον Ελευθέριο Βενιζέλο και αίτημα την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα.

14 Μαρτίου 1957: Απαγχονίζεται από τους Άγγλους ο κύπριος αγωνιστής Ευαγόρας Παλληκαρίδης σε ηλικία 19 ετών.

15 Μαρτίου 44: Ο Ιούλιος Καίσαρας δολοφονείται έπειτα από συνωμοσία μελών της συγκλήτου, μέσα στη Σύγκλητο.

Άρθουρ Έβανς

16 Μαρτίου 1900: Ο σερ Άρθουρ Έβανς ξεκινά τη συστηματική ανασκαφή στο ανάκτορο της Κνωσού.

22 Μαρτίου 1821:  Οι επαναστατημένοι Έλληνες μπαίνουν στην Πάτρα κι ο μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός Γ' στήνει σταυρό για να ορκίσει τους αγωνιστές στην πλατεία Αγίου Γεωργίου.

24 Μαρτίου 1999: Ξεκινούν οι ΝΑΤΟϊκοί βομβαρδισμοί διαρκείας 78 ημερών στη Γιουγκοσλαβία, ως αντίδραση στην άρνηση της τελευταίας να υπογράψει τη συμφωνία για το Κοσσυφοπέδιο. Αξίζει να σημειωθεί πως πρόκειται για τη μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση που συνέβη στο ευρωπαϊκό έδαφος μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

25 Μαρτίου 1821: Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός Γ', στην πλατεία Αγίου Γεωργίου στην Πάτρα κηρύσσει και επίσημα την επανάσταση και εκδίδει την αμέσως επόμενη μέρα επαναστατικό μανιφέστο.

30 Μαρτίου 1952: Ο Νίκος Μπελογιάννης και τρεις ακόμη σύντροφοί του εκτελούνται δια τυφεκισμού στο στρατόπεδο στο Γουδί, αφού καταδικάστηκαν ως κομμουνιστές με την κατηγορία της κατασκοπείας.

~Καλό μήνα!~

+Κωνσταντίνα Πορφυρού

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΡΙΤΗΣ ~ ζώντας την ιστορία τη στιγμή που γράφεται: η ελληνίδα που επιβεβαίωσε τον αϊνστάιν

Χαίρεται εραστές (και μη) της Ιστορίας+yannidakis 

Ο ήχος των τρακτέρ ακόμη αντηχεί στ' αυτιά μας, μέσα μας ακόμη θρηνούμε τα αδικοχαμένα παλικάρια που έπεσαν με το Agusta Bell, ο προβληματισμός σχετικά με την πορεία της χώρας είναι πλέον μόνιμος. Κι ενώ οι συγκυρίες είναι τέτοιες, στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, μία σπουδαία επιστήμων στέφεται τις δάφνες της ιστορίας. Σήμερα το άρθρο είναι αποκλειστικά αφιερωμένο στη Βίκυ Καλογερά. Μία γυναίκα που ξεκίνησε απ' το τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ, τιτλοφορήθηκε διδάκτορας στο Ιλινόις και σήμερα είναι καθηγήτρια στο τμήμα Φυσικής και Αστρονομίας του πανεπιστημίου Northwestern, ενώ πρόσφατα τιμήθηκε με το βραβείο "Χανς Μπέτε" (Hans Bethe) της Αμερικανικής Φυσικής Εταιρείας.

Το 1916, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν πραγματευόμενος τα βαρυτικά κύματα στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, αναφέρει πως είναι τόσο αδύναμα που δεν μπορούμε να τα ανιχνεύσουμε. Την ύπαρξή τους, που μαντεύθηκε 100 χρόνια πριν, έρχεται να επιβεβαιώσει σήμερα η επιστημονική ομάδα LIGO, με βασική αστροφυσικό τη Βίκυ Καλογερά. Ένας καινούριος δρόμος ανοίγεται στο σύμπαν, ένα απάτητο μονοπάτι προς την πραγμάτωση της γνώσης των μυστικών της φύσης. 

Δεν πρόκειται εδώ να προσεγγίσω ζητήματα που αφορούν το καθαρά επιστημονικό κομμάτι, καθώς κάθε άλλο παρά γνώστης είμαι στον συγκεκριμένο τομέα. Σας παραπέμπω όμως στην εξαιρετική δουλειά του Βασίλη Αναστασιάδη, για το +yannidakis η οποία θα σας διαφωτίσει πλήρως! Ωστόσο, θα ήθελα μαζί να αναλογιστούμε, το πόσο φορτισμένη είναι η στιγμή που, μετά από ασύλληπτο κόπο, ώρες εργασίας, απογοητεύσεις και συγκινήσεις, ο στόχος επιτυγχάνεται. Κι έτσι, απ' τη μία στιγμή στην άλλη, τοποθετείσαι στο πάνθεον της ιστορίας, εξασφαλίζεις τη δόξα και την υστεροφημία σου, αλλά και τοποθετείς ένα σημαντικό λιθαράκι στο εκάστοτε αντικείμενο στο οποίο με πάθος έχεις αφοσιωθεί. Ζεις την ιστορία. Γίνεσαι η ιστορία. Ίσως η λέξη "έκσταση" είναι λίγη. 

Να σας οδηγήσω απ' το ζενίθ στο ναδίρ με μία πληροφορία που "ξύνει πληγές";

Στην κοινοπραξία LIGO συμμετέχουν πάνω από 1000 επιστήμονες, από 83 πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα 15 χωρών. Εξαιρώντας τους μεμονωμένους ελληνικής καταγωγής επιστήμονες, η Ελλάδα απουσιάζει από το project... +Κωνσταντίνα Πορφυρού

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΡΙΤΗΣ ~ έχει φύλο η δίψα για εξουσία; απ' τη χίλαρι κλίντον στην ειρήνη την αθηναία

Χαίρεται εραστές (και μη) της Ιστορίας +yannidakis 

Στις προκριματικές εκλογές της Αϊόβα η Χίλαρι Κλίντον απέκτησε ένα μικρό προβάδισμα ενάντια στον αντίπαλό της Μπέρνι Σάντερς για το χρίσμα των δημοκρατικών κι έκανε ένα μικρό, αλλά ικανοποιητικό βήμα, προς την πραγμάτωση του στόχου της. Ποιος είναι όμως ο απώτερός της στόχος, πέρα απ' τον προφανή, αναρωτιέται μεγάλη μερίδα όσων παρακολουθούν ανά τον κόσμο τα πολιτικά δρώμενα. Μήπως πίσω απ' τα κίνητρα της γυναίκας αυτής που βρέθηκε και πάλι στο προσκήνιο διεκδικώντας την προεδρία των ΗΠΑ υφέρπει μία καλπάζουσα αρχομανία; Οι σταθμοί στη διαδρομή της ήταν σίγουρα πολλοί: πρώτη κυρία των ΗΠΑ, (δις) υπουργός εξωτερικών, γερουσιαστής, διεκδικήτρια του χρίσματος των δημοκρατικών και το 2008.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι γυναίκες, από τη στιγμή που ανεβαίνουν στην εξουσία, παρουσιάζουν κι αυτές τις ίδιες ανθρώπινες αδυναμίες με τους άνδρες. Μελετώντας την ιστορία εντοπίζουμε γυναίκες δυναμικές, πετυχημένες, άλλες πιο ήπιες και χαμηλών τόνων, γυναίκες που μπορούν να διαχειριστούν την εξουσία που βρέθηκε στα χέρια τους κι άλλες που έγιναν υποχείρια αυτής.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα των τελευταίων, είναι η αυτοκράτειρα Ειρήνη η Αθηναία (780-788 και 797-802), χήρα του αυτοκράτορα Λέοντα Δ' της δυναστείας των Ισαύρων, η οποία βρέθηκε αρχικά στην εξουσία όσο ο γιος της ήταν ανήλικος. Με κεντρική γραμμή της πολιτικής της την αναστήλωση των εικόνων (βρισκόμαστε στην εικονομαχία) προέβη στην Ζ' Οικουμενική Σύνοδο, προκάλεσε αντιδράσεις και αναγκάστηκε να παραχωρήσει την εξουσία στον ενήλικο πλέον γιο της, Κωνσταντίνο Στ'. Η φιλόδοξη αυτή όμως γυναίκα, που κάθε άλλο παρά ταλαντούχα ήταν στον τομέα της διοίκησης του κράτους, ανέπτυξε σε τέτοιου βαθμού εμμονική προσκόλληση στην εξουσία που δε δίστασε όχι μόνο να ανατρέψει με δόλο το γιο της απ' το θρόνο, αλλά και να διατάξει την τύφλωσή του εντός του παλατιού, στην Πορφύρα, το δωμάτιο δηλαδή που εικοσιπέντε περίπου χρόνια πριν τον είχε γεννήσει, με σκοπό να μην απειλήσει ποτέ ξανά την κυριαρχία της. Κάποιες μέρες αργότερα ο Κωνσταντίνος έχασε τη ζωή του από αιμορραγία.

Προφανώς, ο τρόπος διαχείρισης της εξουσίας και ο βαθμός επιρροής της στην προσωπική ζωή, εξαρτάται απ' την προσωπικότητα, τα κίνητρα και τα βιώματα του διαχειριστή, κι αυτό ισχύει ανεξάρτητα απ' το φύλο καθώς εντοπίζουμε και στις γυναίκες πολλές φορές ανάλογες αδυναμίες, με ακραίο παράδειγμα το παραπάνω. Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα πως η δίψα για εξουσία δεν έχει φύλο, ούτε χρόνο. Είναι πανανθρώπινη και αιώνια, βασίζεται στο αρχέγονο ένστικτο της κυριαρχίας, μέσα στα χρόνια εκδηλώνεται με ποικίλες και διαφορετικές μορφές, άλλοτε μειώνεται και άλλοτε αυξάνεται. Πάντα όμως είναι παρούσα. +Κωνσταντίνα Πορφυρού

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΡΙΤΗΣ ~ ιστορικά βιβλία: μία μεγάλη ιστορία

Χαίρεται εραστές (και μη) της Ιστορίας +yannidakis 

Είναι αδιαμφισβήτητα μεγάλη ιστορία, μεγάλη και ταραχώδης. Στριφνή φάρα οι ιστορικοί (κατά γενική ομολογία, οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα!), δύσκολο αντικείμενο η ιστορία. Η τεχνολογία προχωρά, η έρευνα αποκτά όλο και μεγαλύτερες δυνατότητες, ανακύπτουν συνεχώς νέα στοιχεία. Και κάπως έτσι, βρισκόμαστε με μία πλούσια βιβλιογραφία στα χέρια μας, τουλάχιστον όσο αφορά τα θέματα γενικού ενδιαφέροντος ή το μεγαλύτερο μέρος τους... Βλέπετε είναι πολλές οι πτυχές στο βελούδο της ιστορίας. Όμως στην προκειμένη, το θέμα μας είναι άλλο κι ας μείνουμε σ' αυτό.

Είναι πολλοί οι παράγοντες που συνιστούν σ' ένα καλό ιστορικό βιβλίο, σχεδόν τόσοι πολλοί όσες είναι και οι διαφωνίες γύρω απ' αυτά. Προσωπική μου γνώμη, είναι ότι κρατώντας ένα τέτοιο στα χέρια μας, οφείλουμε αρχικά να αναρωτηθούμε: "σε ποιόν απευθύνεται;". Όταν προσεγγίζουμε ένα θέμα για πρώτη φορά, ίσως θα έπρεπε για αρχή να αναζητήσουμε βιβλία που να το πραγματεύονται σε πιο αδρές γραμμές, βιβλία μη εξειδικευμένα σε λεπτομέρειες. Αφού κατακτήσουμε τη βασική γνώση κι έρθουμε σε πρώτη επαφή με το φαινόμενο/πρόσωπο/ζήτημα/εποχή/οτιδήποτε, τότε, ανάλογα και με τα ενδιαφέροντα μας, μπορούμε να προχωρήσουμε εξετάζοντας επιμέρους θέματα.

Παράλληλα, όταν βρισκόμαστε σε μία τέτοια αναζήτηση, ανακύπτει στο νου μας και το ερώτημα: "το παλιό, το διαχρονικό ή το σύγχρονο, το μοντέρνο;". Αφενός το παλιό, για να έχει επιβιώσει στον αφρό της βιβλιογραφίας ως τις μέρες μας, είναι κατά πάσα πιθανότητα αξιόπιστο. Αφετέρου όμως, το νέο, έχει σίγουρα άλλες αρετές είναι επιδείξει, είναι αποτέλεσμα σύγχρονης ιστοριογραφικής έρευνας, περιέχει νέα στοιχεία, διορθώσεις, νέες πηγές. Απάντηση λοιπόν στο ερώτημα; Και τα δύο! Κατά προτίμηση με χρονολογική σειρά, ώστε να μπορέσουμε να οξύνουμε λίγο την παρατηρητικότητά μας και να εντοπίσουμε διαφορές στον τρόπο εργασίας των ιστορικών. Ναι, η διαδικασία αξίζει. Μια δοκιμή θα σας πείσει.

Κι όταν, μετά από φιλτράρισμα επί φιλτραρίσματος, φτάσει αυτό στα χέρια μας; Πώς το διαβάζουμε;
Σίγουρα, η διαδικασία της "ιεροτελεστίας" είναι προαιρετική. Για πολλούς περιττή. Ωστόσο, αν ταιριάζει στο χαρακτήρα και τις αναγνωστικές σας συνήθειες σίγουρα θα σας βοηθήσει να εκτοξεύσετε το ποσοστό των πληροφοριών που θα αφομοιώσετε από το βιβλίο. Ξεκινώντας την ανάγνωση, μην ξεχάσετε να έχετε μαζί σας στυλό, φωσφοριζέ μαρκαδοράκια, μολυβάκι και σελιδοδείκτες. Οι τακτικές είναι πολλές, απ' την απλή υπογράμμιση μέχρι τους πλαγιότιτλους, όλα αυτά θα σας βοηθήσουν να αποτυπώσετε καλύτερα αλλά και να ανατρέξετε στο μέλλον ξανά σε σημεία που σας έκαναν εντύπωση. Bonus tip: σε ένα post-it γράψτε τις σελίδες με τα θέματα που σας απασχόλησαν. Έτσι, δημιουργείτε δικά σας "περιεχόμενα" βασιζόμενοι στα οποία θα συνεχίσετε την αναζήτηση στη βιβλιογραφία.

Εν είδει επιλόγου, σας παραθέτω κάποιους αγαπημένους μου τίτλους: Γραμματική των Πολιτισμών (F.Braudel),  Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας (W.Schuller), Οι θεσμοί στην Κλασική Ελλάδα (C.Mosse) και για όσους απολαμβάνουν αυτό το ειδικό ενδιαφέρον, Το Χρονικό της Τέχνης (E.Gombrich).

Καλή ανάγνωση! +Κωνσταντίνα Πορφυρού

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΡΙΤΗΣ ~ αφιέρωμα: τα πιο στυγερά εγκλήματα της σύγχρονης ελλάδας (μέρος β')

Χαίρεται εραστές (και μη) της Ιστορίας +yannidakis 

Την προηγούμενη εβδομάδα ταξιδέψαμε σε διαχρονικές υποθέσεις εγκληματικότητας που απασχόλησαν το ελληνικό αστυνομικό δελτίο. Σήμερα, θα σπάσουμε το φράγμα του 2000 και θα αναμοχλεύσουμε πρόσφατα γεγονότα, συμβάντα που ακόμη δεν έχουμε ξεχάσει, κι όμως θα σημαδέψουν τα εγκληματολογικά χρονικά.

Η πενταπλή δολοφονία των κυνηγών: Εν έτι 2006, πέντε κυνηγοί έβαψαν με το αίμα τους το χώμα ενός χωραφιού στα Λεύκα Αγρινίου. Αυτό το χωράφι στάθηκε η αιτία να τους αφαιρεθεί η ζωή από τους ιδιοκτήτες, πατέρα και γιό, καθώς το καταπάτησαν κατά τη διάρκεια ενός κυνηγιού.

"Μήδεια" 2013: Όταν σύσσωμη η Ελλάδα συγκλονίστηκε από την υπόθεση της γυναίκας που σκότωσε το τριών μηνών παιδί της και το τοποθέτησε στην κατάψυξη. Την αστυνομία κάλεσε ο ίδιος ο σύζυγος όταν αντελήφθη τι συνέβη. Η 31χρονη ομολόγησε την πράξη της.

Η υπόθεση της Σαντορίνης: Το θέαμα του άνδρα που τριγυρνούσε στην κατάμεστη από τουρίστες Σαντορίνη τον Αύγουστο του 2008 με το κεφάλι της γυναίκας του στα χέρια σίγουρα προκάλεσε αποτροπιασμό. Λίγο πριν την είχε μαχαιρώσει επτά φορές, ενώ αποκεφάλισε και το σκύλο τους. Προσπάθησε να διαφύγει από την αστυνομία, στο ανθρωποκυνηγητό προκλήθηκε αυτοκινητιστικό ατύχημα. Τελικά κρίθηκε ομόφωνα ένοχος.

Υπόθεση Άννυ: 2015. Ένα κοριτσάκι δηλώνεται εξαφανισθέν από το κέντρο της Αθήνας. Εξ αρχής η αστυνομία προβληματίζεται απ' τις αντιφάσεις στις οποίες υποπίπτουν οι γονείς. Τελικά, ο πατέρας συλλαμβάνεται και ομολογεί, ανατριχιάζοντας αν μη τι άλλο το πανελλήνιο, πως δολοφόνησε και τεμάχισε την κόρη του και εξαφάνισε τα ίχνη της.

 Για την ψυχολογία του εγκληματία θα σας παραπέμψω εδώ. Εκεί που θέλω να οδηγηθεί ο προβληματισμός μας είναι στην ατομική ψυχολογία αλλά και στην ψυχολογία της κοινής γνώμης μετά το έγκλημα. Μετά το κάθε έγκλημα.

Σίγουρα πρόκειται για λίγα, ελάχιστα απ' τα φρικιαστικά εγκλήματα που έχουν περάσει στην ελληνική ιστορία. Σίγουρα, υπάρχουν πολλοί φάκελοι στις ανεξιχνίαστες υποθέσεις που αν είχαμε κατορθώσει να διαφωτίσουμε θα μας είχαν σοκάρει εξίσου. Ωστόσο, τέτοιες δαιδαλώδεις σκέψεις δεν μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση στο δέος που προκαλεί η συνειδητοποίηση του τι μπορεί να κάνει ο άνθρωπος και του πόσο εύθραυστα είναι τα όρια της λογικής. Και το δέος αυτό (δεν ξέρω αν ποτέ το έχετε αναλογιστεί) είναι τόσο βαθύ, είναι ένα ένστικτο συμφυές με την ύπαρξή μας, που η λογική δύσκολα μπορεί να εισβάλλει και να το ερμηνεύσει. Σε κάτι τέτοιες ειδήσεις, το συναίσθημα αναλαμβάνει τα ηνία: ο φόβος, ο θυμός, η οργή. +Κωνσταντίνα Πορφυρού

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΡΙΤΗΣ ~ αφιέρωμα: τα πιο στυγερά εγκλήματα της σύγχρονης ελλάδας (μέρος α')

Χαίρεται εραστές (και μη) της Ιστορίας +yannidakis 

"Σοκ στην Καλλιθέα! Πτώμα βρέθηκε σε καταψύκτη!" Και μετά σιωπή. Μετά περίσκεψη. Κάπως έτσι κλονίζονται οι παγιωμένες ιδέες μας για τη ζωή, τον άνθρωπο, το τι είναι τρέλα και το πόσο εύκολο είναι άραγε να φτάσεις σε ένα έγκλημα. Να αφαιρέσεις μία ανθρώπινη ζωή. Οι υποψίες στρέφονται στην 45χρονη πρώην σύζυγο του ναυτικού που βρέθηκε νεκρός και φιμωμένος στον καταψύκτη, ένα χρόνο μετά τη δολοφονία του. Μέχρι όμως να κλείσει αυτός ο φάκελος, εμείς θα ασχοληθούμε με κάποια άλλα εγκλήματα. Με αυτά που σημάδεψαν την κοινή γνώμη, προβλημάτισαν, δημιούργησαν φοβίες.

Υπόθεση Φραντζή: 1978. Όλοι μιλούσαν για μία σχέση με μεγάλες εντάσεις και συχνούς καυγάδες. Μία σχέση που κατέληξε απ' τα σκαλιά της εκκλησίας στο νεκροτομείο. Το πόρισμα του ιατροδικαστή "έδειξε" στραγγαλισμό. Τον στραγγαλισμό της άτυχης γυναίκας ακολούθησε ο διαμελισμός της με χασαπομάχαιρο, η τοποθέτηση των μελών σε δέκα πλαστικές σακούλες και η διανομή τους σε πολλούς κάδους σκουπιδιών. Θεωρείται έγκλημα λόγω ζήλιας. Απολογούμενος ο δράστης υποστήριξε ότι η γυναίκα χτύπησε μόνη της πάνω σε έναν καυγά και στον πανικό του προσπάθησε να εξαφανίσει το πτώμα. Δεν έπεισε το δικαστήριο και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη. Αποφυλακίστηκε το 2005.

Κατσούλας-Δημητροκάλης-Μαργέτη

Οι σατανιστές της Παλλήνης: 1982. Απ' τις πλέον κλασικές υποθέσεις του ελληνικού εγκλήματος. Ασημάκης Κατσούλας, Μάνος Δημητροκάλης, Δήμητρα Μαργέτη εμπλέκονται σε τελετές μαύρης μαγείας, επιχειρούν να προσηλυτίσουν κι άλλους νεαρούς, και καταλήγουν να βιάζουν και να δολοφονούν δύο κοπέλες για να τις προσφέρουν ως θυσία στο σατανά... Όσοι παρακολούθησαν τη δίκη μιλούν για εγκλήματα αποτροπιαστικά. Στους Κατσούλα και Δημητροκάλη επιβλήθηκε η ποινή των δις ισόβια, ενώ η Μαργέτη καταδικάστηκε σε φυλάκιση 17 ετών. Σήμερα οι Δημητροκάλης και Μαργέτη έχουν αποφυλακιστεί, ενώ πέρυσι τέτοια εποχή περίπου είχαν κυκλοφορήσει φήμες για αποφυλάκιση και του Ασημάκη Κατσούλα, οι οποίες ωστόσο είχαν διαψευστεί.

Υπόθεση Δουρή: 1993. Μία υπόθεση που έχει κάνει κόμπο πολλά στομάχια. Δύο ανήσυχοι γονείς καταγγέλλουν την εξαφάνιση του 6χρονου γιου τους στην αστυνομία. Παρά τις τεράστιες προσπάθειες της αστυνομίας, εκείνος που τελικά καταφέρνει να βρει τη σωρό του παιδιού είναι ο ίδιος ο πατέρας. Το γεγονός έχει ήδη κινήσει την καχυποψία των αρχών, η οποία κορυφώνεται με το πόρισμα του ιατροδικαστή: θάνατος από ασφυξία, είχε προηγηθεί βιασμός. Ο Δουρής δεν πρόλαβε να εκτίσει την ποινή του, καθώς το 1996 βρέθηκε απαγχονισμένος, ενώ το προηγούμενο διάστημα είχε καταγγείλει ότι είχε πέσει θύμα ξυλοδαρμού απ' τους συγκρατούμενους του.

Υπόθεση Σεχίδη: 1996. Ένας φοιτητής θεολογίας, ο Θ. Σεχίδης, δολοφονεί τους γονείς, τη γιαγιά, το θείο και την αδερφή του. Τους τεμαχίζει. Πετά τα μέλη σε μία χωματερή και άλλα τα κρατά στην κατάψυξη. Το ζήτημα άργησε να πάρει διαστάσεις κι οι διαδικασίες κινήθηκαν για αναζήτηση των αγνοούμενων. Ο Σεχίδης ομολόγησε, υποστήριξε ότι δεν μετανιώνει καθώς βρισκόταν σε άμυνα, και καταδικάστηκε σε 5 φορές ισόβια κάθειρξη. Νοσηλεύεται στο ψυχιατρείο των φυλακών Κορυδαλλού.

Αν αισθάνεστε ένα κόμπο στο λαιμό σας, είναι λογικό. Πρόκειται σίγουρα για γεγονότα που ξεπερνούν τη λογική και καταβαραθρώνουν τη διάθεση, ενώ μας κάνουν να αμφισβητούμε τους πάντες. Πρωταγωνιστές θα μπορούσαν να είναι γνωστοί μας, γείτονές μας... ή ακόμη κι εμείς. Το "αν" φωλιάζει και τρομάζει. Είναι όντως τόσο εύθραυστα τα όρια; Ή υπάρχει προηγούμενη παθογένεια που αγνοείται;

Το πρώτο μέρος του αφιερώματος περιλάμβανε τις "κλασικότερες" ανατριχιαστικές υποθέσεις. Συντονιστείτε στο +yannidakis για το δεύτερο μέρος, με κάποιες υποθέσεις πιο κοντά στο σήμερα, αλλά και μία απόπειρα προσέγγισης της ψυχολογικής πλευράς του ζητήματος. +Κωνσταντίνα Πορφυρού

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΡΙΤΗΣ ~ ο κιμ, το κουμπί και τα πυρηνικά

Χαίρεται εραστές (και μη) της Ιστορίας +yannidakis 

Το "πάτα το κουμπί ρε Κιμ να τελειώνουμε" έγινε σύνθημα χάριν αστεϊσμού. Όμως εκείνος δεν αστειεύεται κι έτσι, στις 6/1/2016 ο Κιμ Γιόνγκ Ουν, ηγέτης της Β. Κορέας, ανακοίνωσε ότι η βόμβα υδρογόνου ξεκίνησε να δοκιμάζεται, και μάλιστα επιτυχώς! Κι αν, όταν οι σεισμογράφοι σε Ν. Κορέα και Κίνα κατέγραψαν σεισμό 5.1 ρίχτερ σε περιοχή δοκιμής πυρηνικών της Β. Κορέας, οι απαισιόδοξοι ανησύχησαν, ευτύχησαν έπειτα να επιβεβαιωθούν από την ίδια την επίσημη βορειοκορεατική τηλεόραση. Κι έτσι, μία καινούρια σελίδα αρχίζει για την παγκόσμια ιστορία. Μία σελίδα με φόβο, με διπλωματικά παιχνίδια, με επίπονες αναμνήσεις από το παρελθόν. Ορμώμενη από την κίνηση αυτή και τη συζήτηση γύρω απ' τα πυρηνικά, ας θέσω κι εγώ το λιθαράκι μου στον ουρανοξύστη των απόψεων.

Η άγνοια που έχουμε για την πυρηνική ενέργεια, καθώς και ορισμένα πυρηνικά ατυχήματα, όπως το πρόσφατο στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας , μας οδήγησαν σε μία αντίληψη μάλλον διαστρεβλωμένη. Πώς καταλήξαμε όμως εκεί; Ιστορικά, η πυρηνική ενέργεια είναι μάλλον η "νεαρότερη" μορφή ενέργειας, αν αναλογιστεί κανείς πως μόλις τη δεκαετία του '30 ανακαλύπτουμε ότι ο πυρήνας του ατόμου αποτελείται από πρωτόνια και νετρόνια. Λίγα χρόνια αργότερα έρχεται κι η επίγνωση της σχάσης και των τεραστίων ποσών ενέργειας που παράγει. Η χρήση της όμως στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, της δημιουργεί μάλλον κακή φήμη, την οποία έρχονται να συμπληρώσουν πυρηνικές καταστροφές που σημάδεψαν τη νεότερη ιστορία.

Φωτογραφία πανοραμική από την έκρηξη στο εργοστάσιο λίγο μετά την έκρηξη. Ο καπνός φαίνεται από αυτή τη λήψη από αεροπλάνο.

Στάση πρώτη: Τσέρνομπιλ (1986). Όταν ένα πείραμα στα συστήματα ασφαλείας απέδειξε πως η χειρότερη δυνατή κατάληξη, είναι κι αυτή μία ισχυρή πιθανότητα. Το βάρους 1000 τόνων ατσάλινο κάλυμμα του τέταρτου πυρηνικού αντιδραστήρα τινάζεται στον αέρα, το ραδιενεργό υλικό απλώνεται στον αέρα φτάνοντας μέχρι το Β. Πόλο κι οι επίσημοι νεκροί αγγίζουν τους 31. Σημειώθηκαν μεταλλάξεις σε χλωρίδα και πανίδα, ενώ τα εκατομμύρια των ανθρώπων που εκτέθηκαν στη ραδιενέργεια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ αγγίζουν τα 8,4 εκατομμύρια! Οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης βρέθηκαν κι αυτές εκτεθειμένες σε ραδιενεργά ισότοπα, ενώ ακόμη και σήμερα δεν αρθεί όλοι οι περιορισμοί στη διακίνηση τροφίμων.

Στάση δεύτερη: Κιστίμ, (πρώην) Σοβιετική Ένωση (1957). Θεωρείται το δεύτερο πιο σημαντικό πυρηνικό ατύχημα παγκοσμίως. Η έκρηξη, που προκλήθηκε από την κατάρρευση του συστήματος ψύξης σε μία δεξαμενή με πυρηνικά απόβλητα 70 τόνων, δεν προκάλεσε άμεσες απώλειες σε ανθρώπινες ψυχές. Ωστόσο, χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να εκτεθούν σε ακτινοβολία.

Στάση τρίτη: Windscale, Αγγλία (1957). Το εργοστάσιο τυλίχτηκε στις φλόγες για 16 ώρες, μολύνοντας 500 τ.χλμ. στην ύπαιθρο με ραδιενεργό υλικό. Η κυβέρνηση απαγόρευσε για ένα μήνα την πώληση αγελαδινού γάλακτος από την περιοχή, ενώ 33 περιπτώσεις καρκίνων είναι πιθανό σύμφωνα με τους επιστήμονες να οφείλονται στο ατύχημα.

Στάση τέταρτη: Three Mile Island, HΠΑ (1979). Ο συνδυασμός ανθρώπινου λάθους και τεχνικής βλάβης οδήγησε στο σημαντικότερο γεγονός μέχρι εκείνη την εποχή: το λιώσιμο ενός πυρηνικού αντιδραστήρα, το οποίο δεν έχει ενοχοποιηθεί για την απώλεια κάποιας ανθρώπινης ζωής.

Κατεβαίνοντας απ' το ιστορικό μας τρένο, οφείλουμε να αναλογιστούμε αν αντιληφθήκαμε το νόημα του ταξιδιού αυτού. Ναι, η χρήση της πυρηνικής ενέργειας ενέχει κινδύνους. Ωστόσο διαπιστώνουμε από τα παραπάνω στοιχεία ότι η δαιμονοποίηση των πυρηνικών, ο πανικός που εντέχνως σπείρεται στη μάζα, ουσιαστικά δεν έχουν έρεισμα! Η φθορά που έχουμε προξενήσει στη φύση εξορύσσοντας λιγνίτη, πετρέλαιο κτλ είναι σαφώς μεγαλύτερη απ' αυτή που έχει προκληθεί απ' τα πυρηνικά, κι αυτό το βλέπουμε γύρω μας καθημερινά. Άνθρωποι πεθαίνουν στα ανθρακωρυχεία και κατά την εξόρυξη πετρελαίου κάθε χρόνο. Φαίνεται λοιπόν ότι η ενέργεια είναι γενικά μία υπόθεση γύρω απ' την οποία πρέπει συνολικά να αναδιοργανωθούμε και να κυνηγήσουμε το βέλτιστο δυνατό.

Σχηματίζοντας κύκλο και επιστρέφοντας στην αφόρμησή μας, θα ήθελα να τονίσω για μία ακόμη φορά τη σημασία του ανθρώπινου παράγοντα. Ένα μαχαίρι, αν δε βρεθεί σ' ένα χέρι που εκτελεί εντολές άρρωστου μυαλού, είναι απλά ένα εργαλείο, ένα όργανο. Το ίδιο ισχύει και για τα πυρηνικά. Ας αποτινάξουμε από πάνω μας προκαταλήψεις που δεν μας επιτρέπουν να αποκτήσουμε σφαιρική αντίληψη για τα πράγματα. +Kωνσταντίνα Πορφυρού

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΡΙΤΗΣ ~ από το φειδία στον gucci: τα γλυπτά και πάλι στην επικαιρότητα

Χαίρεται εραστές (και μη) της Ιστορίας +yannidakis 

Στην πρώτη μας συνάντηση για το νέο έτος (παρεμπιπτόντως, καλή κι ευτυχισμένη χρονιά με υγεία), θα ασχοληθούμε με ένα ζήτημα διαχρονικό, το οποίο μάλιστα με την πάροδο των χρόνων αποκτά νέες διαστάσεις παγκοσμίως. Δεν είναι άλλο από το ζήτημα των γλυπτών του Παρθενώνα. Κάτω από ποιο πρίσμα όμως; Γιατί τώρα; Όλα ξεκίνησαν όταν "σερφάροντας" στο διαδίκτυο έπεσα πάνω σε μία ανακοίνωση της Unesco Πειραιώς και Νήσων, η οποία χαρακτήριζε "εικαστικό βανδαλισμό" τις παρεμβάσεις του οίκου Gucci σε φωτογραφίες των γλυπτών των αετωμάτων του Παρθενώνα που ανέβηκαν μάλιστα και στο Instagram. Δεν χρειάστηκε ιδιαίτερος κόπος ούτε για να βρω τις φωτογραφίες, ούτε για να διαβάσω ποικίλα σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με το γεγονός.

Μία από τις εν λόγω φωτογραφίες

Η ταυτότητα των γλυπτών: οι εναέτιες συνθέσεις του Παρθενώνα έχουν μυθολογικό περιεχόμενο περιστρεφόμενο γύρω από την Αθήνα. Στο ανατολικό αέτωμα εικονίζεται η γέννηση της θεάς Αθηνάς, ενώ στο δυτικό η διαμάχη της με τον Ποσειδώνα για την ονομασία της πόλης. Τις συνθέσεις κατά κανόνα πλαισιώνουν διάφορες μορφές. Όπως μας ενημερώνει ο Πλούταρχος ("Βίος Περικλέους"), η εποπτεία γενικότερα του γλυπτού διακόσμου του ναού ανήκε στο Φειδία.

Μία από τις εν λόγω φωτογραφίες

Αρκετούς αιώνες αργότερα, το 1799, κι ενώ η χώρα βρισκόταν υπό Οθωμανική κυριαρχία, ο Τόμας Μπρους (7ος κόμης του Έλγιν) αφαιρεί αρχιτεκτονικά γλυπτά από τον ευρύτερο χώρο της Ακρόπολης (Παρθενώνας, Ερέχθειο, Προπύλαια, Ναός Αθηνάς Νίκης) και τα μεταφέρει στη Βρετανία. Σήμερα, φιλοξενούνται στο Βρετανικό μουσείο παρά το εκτεταμένο διπλωματικό πινγκ-πονγκ ανάμεσα στις δύο χώρες, το οποίο ξεκινά ήδη από το 1983 με τη Μελίνα Μερκούρη σε ρόλο ηγετικό. Από τότε μέχρι σήμερα, έχουν μεσολαβήσει καμπάνιες υπέρ της επιστροφής, δημόσιες τοποθετήσεις δημοφιλών προσώπων και διακεκριμένων επιστημόνων καθώς κι η κατασκευή του νέου μουσείου της Ακρόπολης. Τίποτα όμως δεν δείχνει να κλονίζει τους Βρετανούς. Ιδιαίτερα όταν έχουν να αντιμετωπίσουν μία μάλλον χλιαρή επιθυμία από μέρους μας.

Επιστρέφοντας στο παρόν, θα ήθελα να τονίσω ότι οι εν λόγω φωτογραφίες προφανώς και δεν προκαλούν αισθητική τέρψη, ούτε και διαθέτουν (τουλάχιστον κατ' εμέ) κάποιο ιδιαίτερο χιούμορ.  Ωστόσο, θεωρώ ότι ο έντονος αποτροπιασμός ενέχει κάποια υποκρισία. Υπάρχουν πολύ σοβαρότερα ζητήματα γύρω απ' τα εν λόγω μνημεία για να μας απασχολεί τόσο μία ψηφιακή επεξεργασία... Η επιστροφή τους στην πατρίδα τους επείγει, για λόγους αισθητικής και καλλιτεχνικής αξίας, ηθικής αλλά κυρίως, για λόγους δικαιοσύνης. Έχουν κλαπεί, οφείλουν να επιστραφούν. Και σίγουρα, υπάρχει μία καλύτερη διέξοδος για κάθε μας προβληματισμό σχετικά με αυτά τα μνημεία: ενεργοποίηση και δραστηριοποίηση σε καμπάνιες και petitions για την επιστροφή τους, αξιοποίηση του ελεύθερου βήματος που μας δίνει η κυριαρχία του ίντερνετ στις μέρες μας. Όχι, δεν είμαι τόσο αιθεροβάμων ώστε να πιστέψω ότι μία e-υπογραφή μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Όμως σίγουρα είναι κάτι πολύ πιο δραστικό και ουσιαστικό από συζητήσεις επί συζητήσεων σε σχόλια στο Facebook για το αν η κίνηση του Gucci είναι ασέβεια ή όχι, και μας δίνει την ευκαιρία να κάνουμε κάτι κι εμείς από το μετερίζι μας. +Κωνσταντίνα Πορφυρού

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

 Διαβάστε περισσότερα.. »

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΡΙΤΗΣ ~ στο τρελό βαγόνι των ελληνικών κομμάτων

Χαίρεται εραστές (και μη) της Ιστορίας +yannidakis 

Οι διαβόητες εκλογές της Νέας Δημοκρατίας, έπειτα από ώρες τηλεοπτικού αέρα, ματαιώσεις, κόντρες, συζητήσεις, προγνωστικά και δημοσκοπήσεις, έχουν μπει πλέον στην τελική τους ευθεία, μετά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης στις 20/12. Με αφορμή αυτό καθαυτό το γεγονός, τις διάφορες συζητήσεις που έγιναν σχετικά με το αν θα πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει η "Νέα Δημοκρατία" αυτούσια ή να δημιουργηθεί νέο κεντροδεξιό κόμμα, αλλά και τη γενικότερη δυσαρέσκεια που επικρατεί γύρω απ' τα κόμματα της Βουλής, σήμερα θα επιχειρήσουμε να βουτήξουμε στα άδυτα της ιστορίας των ελληνικών κομμάτων.

Τα πρώτα τρία κόμματα της Ελλάδας, "Γαλλικό", "Αγγλικό" και "Ρωσικό", αν και οι καταβολές τους ιδεολογικά βαστούν ήδη απ' την επανάσταση, ενεργοποιούνται πολιτικά και κάνουν αισθητή την παρουσία τους κυρίως μετά την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843, υποστηρίζοντας ενεργά την ψήφιση συντάγματος απ' τον τότε βασιλιά Όθωνα. Ωστόσο, η περίοδος της "Συνταγματικής Μοναρχίας" αποτέλεσε γι' αυτά το κύκνειο άσμα, καθώς εισήλθαν σε φάση παρακμής κυρίως για τις στάσιμες απόψεις τους. Ειρωνία της τύχης ή φυσιολογική πορεία; Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι σ' αυτά ακριβώς τα κόμματα "χρωστάμε" παραδόσεις όπως οι πελατειακές σχέσεις και η διαφθορά, οι οποίες ακέραιες έχουν επιβιώσει μέχρι και σήμερα (διότι είμαστε και γνωστοί λάτρεις των παραδόσεων)!

Οι Τρικούπης-Δηλιγιάννης σε γελοιογραφία της εποχής

Παράλληλα, μία νέα γενιά με καινοτόμες για την εποχή ιδέες κάνει την εμφάνισή της ασκώντας σφοδρή κριτική στους παλαιότερους πολιτικούς και τη βασιλική πολιτική, η οποία δεν άργησε να οδηγήσει σε λαϊκή εξέγερση ενάντια στον Όθωνα, και εν τέλει στην έξωσή του (1862). Στη νέα Βουλή που σχηματίζεται μετά τη Β' Εθνοσυνέλευση, σημαντικότερες παρουσίες αποτελούν οι "Πεδινοί" του Δ. Βούλγαρη και οι "Ορεινοί" των Δ. Γρίβα και Κ. Κανάρη. Βραχύβια ωστόσο και η δική τους παρουσία, καθώς διαλύθηκαν μετά τη διάλυση της Συντακτικής Βουλής του 1864. Απ' τα σπλάχνα τους, δημιουργούνται νέοι πολιτικοί σχηματισμοί. Ξεχωρίζουν τα δύο μεγάλα κόμματα, του Τρικούπη και του Δηλιγιάννη, τα οποία πρωταγωνιστούν στην περίοδο του δικομματισμού. Χαρακτηριστικό είναι πως, το 1884, το ποσοστό των δύο κομμάτων στη Βουλή άγγιζε το 92,2%! Η κάθοδος όμως, δεν ήταν αναπόφευκτη ούτε γι' αυτά τα κόμματα, όπως και για κανέναν και τίποτα σ' αυτή τη ζωή. Η πτώχευση για το Τρικουπικό κόμμα και ο "ατυχής πόλεμος" για το Δηλιγιαννικό αποτέλεσαν τα κομβικότερα σημεία κατάρρευσης των προαναφερθέντων πολιτικών σχηματισμών.

Το "Κίνημα στο Γουδί" του 1909, παρά τα ασαφή αιτήματα και ιδεολογικά χαρακτηριστικά του, φέρνει στην Αθήνα το Βενιζέλο έπειτα από έκκληση του Στρατιωτικού Συνδέσμου. Μόλις ένα χρόνο μετά, ιδρύονται οι "Φιλελεύθεροι", που με το μεταρρυθμιστικό τους έργο έμελλε να αλλάξουν την ιστορία της χώρας. Τόσο ορμητική ήταν η παρουσία τους και τόσο νεωτερικές κάποιες απ' τις ιδέες τους, που η ιστορία αποτύπωσε τα κόμματα της αντιπολίτευσης ως "αντιβενιζελικά" (με κύριες φυσιογνωμίες τους Ράλλη, Μαυρομιχάλη, Θεοτόκη). Το 1910 όμως, εκτός των "Φιλελευθέρων" ιδρύθηκε και το "Λαϊκό κόμμα" υπό τον Α. Παπαναστασίου με πρωταρχικό στόχο την αναδιάρθρωση του πολιτικού συστήματος. Σαφώς θετική ήταν η προσέγγισή του στους "Φιλελευθέρους". Την ήττα των τελευταίων στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920, ακολούθησε η "Στρατιωτική Επανάσταση" των Πλαστήρα-Γονατά-Φωκά. Το 1924, το προϋπάρχον Σ.Ε.Κ.Ε, με το ριζοσπαστικό πρόγραμμα, μετονομάζεται σε Κ.Κ.Ε.

Κάπως έτσι παραμένει διαμορφωμένος ο πολιτικός χάρτης μέχρι τη Δικτατορία του Μεταξά, κατά τη διάρκεια της οποίας, λόγω της φύσης και των επεμβάσεων του καθεστώτος οι περισσότεροι σχηματισμοί διαλύονται. Ακολουθεί ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Αφήνει πίσω του μία Ελλάδα ποικιλοτρόπως λαβωμένη, με ζωντανές τις εικόνες του πόνου και βαθιές τις χαρακιές του εμφυλίου. Εξετάζοντας καθαρά το κομματικό τμήμα της πολιτικής ιστορίας της εποχής, ενδιαφέρον στοιχείο αποτελεί η κυριαρχία των κομμάτων του κέντρου το 1950-1952, η οποία σβήνεται απ' τον πολιτικό χάρτη με το Κίνημα Παπάγου, την αρχή της επικράτησης της δεξιάς στο πολιτικό προσκήνιο.

Πρωτοσέλιδο "Ελευθερίας", 1958

Πλησιάζοντας στο σήμερα με ρυθμούς ραγδαίους, συναντάμε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ο οποίος διορίζεται πρωθυπουργός μετά το θάνατο του Πλαστήρα και επικυρώνει την εντολή του παλατιού με εκλογές τις οποίες η Ε.Ρ.Ε κερδίζει με 47,38% χάρη στον τότε εκλογικό νόμο, παρόλο που η αντιπολιτευόμενη "Δημοκρατική Ένωση" (Σ. Βενιζέλος, Γ. Παπανδρέου κτλ) συγκεντρώνει μεγαλύτερο ποσοστό! Η Ε.Ρ.Ε κερδίζει και τις εκλογές του 1958, στις οποίες μεγαλύτερη έκπληξη αποτελεί η παρουσία της Ε.Δ.Α στη δεύτερη θέση. Για πρώτη φορά η αριστερά βρίσκεται στην αντιπολίτευση. Για να αλλάξουν οι ισορροπίες, πρέπει να φτάσει το 1963, και να επικρατήσει η "Ένωση Κέντρου" του Γ.Παπανδρέου.

Η διαρκής κινητικότητα που παρατηρούμε και η διαρκής εναλλαγή κυβερνήσεων, δεν ανακόπτεται παρά μόνο το 1967, οπότε και ξεκινά η "Χούντα των Συνταγματαρχών".

Το ταξίδι που επιχειρούμε σήμερα τελειώνει εδώ. Το τι συνέβη μετά τη μεταπολίτευση αποτελεί ένα θέμα με το οποίο θα μου επιτρέψετε να ασχοληθώ μεμονωμένα στο μέλλον... Προς το παρόν, ας αναλογιστούμε ποιες αναλογίες παρουσιάζει η πραγματικότητα σήμερα με ορισμένα απ' τα προαναφερθέντα και ας παρατηρήσουμε πως, σε τελματικές περιόδους, όπως αυτή που διάγουμε (κι ας μας πληγώνει όταν το παραδεχόμαστε) η λύση φανερωνόταν στην επιβολή κάποιου καθεστώτος, ή την εμφάνιση νέων, δυναμικών πολιτικών παραγόντων. Μήπως ήρθε η ώρα λοιπόν, παρακάμπτοντας την τάση των Μ.Μ.Ε να αφοσιώνονται στο υπάρχον, το παλιό, το τετριμμένο, να αναζητήσουμε γύρω μας τις νέες πολιτικές φωνές; Μήπως πρέπει εμείς οι ίδιοι να ενεργοποιηθούμε λίγο περισσότερο πολιτικά; Η απάντηση που θα έδινα εγώ στα ερωτήματα αυτά, είναι: ΝΑΙ. +Κωνσταντίνα Πορφυρού

---

σχόλια; αντιρρήσεις; ερωτήσεις;

ΠΡΟΣΘΕΣΤΕ ΤΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ ΣΑΣ

 Διαβάστε περισσότερα.. »