αποκωδικοποιώντας τα μηνύματα της θρησκείας προβληματιζόμαστε σε ζητήματα της κοινωνίας
από Καινή Διαθήκη: Ματθαίος 21:12 και Ιωάννη 2:13‐16
Και ο Ιησούς μπήκε στο ναό και έδιωξε όλους εκείνους που πουλούσαν και αγόραζαν στο ναό, και αναποδογύρισε τα τραπέζια των αργυραμοιβών και τους πάγκους εκείνων που πουλούσαν περιστέρια.
Πλησίαζε δε το πάσχα+ των Ιουδαίων, και ο Ιησούς ανέβηκε στην Ιερουσαλήμ.+ 14 Και βρήκε στο ναό αυτούς που πουλούσαν βόδια και πρόβατα και περιστέρια,+ και τους νομισματοπώλες στα καθίσματά τους. 15 Αφού, λοιπόν, έφτιαξε ένα μαστίγιο από σχοινιά, έδιωξε από το ναό όλους εκείνους με τα πρόβατα και τα βόδια, και σκόρπισε τα νομίσματα των αργυραμοιβών και αναποδογύρισε τα τραπέζια τους.+ 16 Και είπε σε εκείνους που πουλούσαν τα περιστέρια: «Πάρτε τα αυτά από εδώ! Μην κάνετε τον οίκο+ του Πατέρα μου οίκο εμπορίου!»
Ας μείνουμε λίγο σε αυτά τα αποσπάσματα και ας βάλουμε μια αντίστοιχη εικόνα στο μυαλό μας. Εγώ πάντως ξεκινάω από μία άλλη εικόνα. Αυτή που αντίκρισα προ ημερών περνώντας από τον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μηνά εδώ στο Ηράκλειο. Ο ναός εδώ βρίσκεται σε όλους τους τουριστικούς οδηγούς της πόλης κι έτσι καθημερινά κατακλύζεται από ξένους που μπαίνουν να θαυμάσουν το τεράστιο οικοδόμημα του Θεού. Όλοι τους –μικροί και μεγάλοι- προσέρχονται με ευλάβεια ενώ μεγάλη εντύπωση μου έκανε όταν μία κοπέλα κοιτούσε τους ντόπιους πως άναβαν κερί στο μανουάλι, πως προσκυνούσαν τις εικόνες και έκαναν τον σταυρό τους. Η κοπέλα προσπάθησε να μιμηθεί το τοπικό έθιμο της θρησκείας μας και αφού έβγαλε μερικές φωτογραφίες, περίμενε να βγει έξω από τον ναό για να συζητήσει κάτι με τον συνοδό της. Αμέσως θυμήθηκα την δική μου παρουσία στον ναό της Παναγίας των Παρισίων, μία εκκλησία στην οποία η είσοδος όχι μόνο είναι επί πληρωμή αλλά απαιτεί και υπομονή πολύς ώρας στην ουρά. Θυμάμαι να μπαίνω και να περιηγούμαι γύρω-γύρω τα πολλά προσκυνήματα με τα αγάλματα, να αγοράζω κερί που τοποθέτησα στην ειδική θήκη και να στέκομαι σε μία δοξασία από μια τοπική χορωδία που φαινόταν να κάνει πρόβα εκείνη την ώρα. Χωρίς πολλά λόγια, έμεινα, θαύμασα, φωτογράφησα, προσευχήθηκα και εξήλθα ευπρεπώς.
Αλήθεια πόσο σημαντική είναι η ευπρέπεια στο ναό; Η τάξη και ο σεβασμός; Όπως οι περισσότεροι, έτσι κι εγώ μεγάλωσα σε μία τυπική ενορία εδώ στο Ηράκλειο όπου παρατηρείται το πασίγνωστο φαινόμενο οι… πίσω σειρές να κατακλύζονται από γριούλες που έχουν “διαρκείας” στην Εκκλησία και νομίζουν πως είναι το σπίτι τους… με την κακή έννοια. Η οικειοποίηση του ναού τους επιτρέπει(;) να ψιθυρίζουν για το τι θα μαγειρέψουν το μεσημέρι, να κουτσομπολέψουν για τη νύφη τους ή την γειτόνισσα και ανά εκνευριστικά τακτά χρονικά διαστήματα να κάνουν τον σταυρό τους, ίσως ακόμα και κατακρίνοντας όσους δεν τον κάνουν εκείνη την ώρα! Είναι οι… θαμώνες που πριν ο ιερέας ολοκληρώσει την Απόλυση (με το δι’ ευχών) αναστατώνουν ολόκληρο τον ναό χαιρετώντας τις συνορίτισσες ή ακόμα και φεύγοντας για να φτιάξουν γρήγορα τον καφέ!
Πολύ συχνά οι ιερείς δεν αντιδρούν σε αυτήν την συμπεριφορά ενώ εννοείται πως αντιλαμβάνονται τα παραπάνω. Δεν θέλουν να προσβάλουν τους ενορίτες που χωρίς αυτούς ο ναός θα είναι μάλλον άδειος όταν δεν πρόκειται για κάποια σημαντική γιορτή. Όμως είναι αυτό που δίδαξε ο ίδιος ο Ιησούς στο χαρακτηριστικό παράδειγμα της Καινής Διαθήκης;
Ας οικειοποιηθούμε το παράδειγμα αυτό, σκεφτόμενοι το δικό μας σπίτι στο οποίο υποδεχόμαστε καλεσμένους –ακόμα κι αν αυτοί είναι άτομα του στενού μας κύκλου- και οι οποίοι αρχίζουν να πειράζουν τα προσωπικά μας είδη, να λερώνουν τους καναπέδες, να φωνάζουν μεταξύ τους ενώ ο δικός μας τόνος είναι ήπιος. Η ασέβεια προς το σπίτι μας αποτελεί ασέβεια προς τους εμάς τους ιδίους.
Η Εκκλησία είναι μία πρώτης τάξεως ευκαιρία προσευχής και διαλογισμού. Έχω γίνει μάρτυρας ενός εξαιρετικού παραδείγματος ενός άντρα περίπου σαράντα ετών να κάθεται ευλαβικά καθ’ όλη την διάρκεια της λειτουργίας και να παραμένει σκυφτός βυθισμένος στις σκέψεις και την προσευχή του και για αρκετή ώρα μετά το πέρας αυτής. Όταν ο άνθρωπος ένοιωσε έτοιμος, σηκώθηκε, έκανε τον σταυρό του και έφυγε.
Ποια είναι η συμπεριφορά που εσείς επιδεικνύετε στον ναό; Αλλά και γενικά σε ένα μέρος που απαιτείται ο σεβασμός μας; +Yanni Spiridakis